رایگاه

تارنمای دیدمان و اندیشه؛ یادداشت‌های محمدجواد اخوان

رایگاه

تارنمای دیدمان و اندیشه؛ یادداشت‌های محمدجواد اخوان

رایگاه

«فبشر عبادالذین یستمعون القول فیتبعون احسنه»

آن چه می نویسم احتمالا دیدگاه و نظر من است، اما نام تارنمای خود را «رایگاه» نهادم تا مکانی باشد جهت اقتراح و تضارب آرا و خوانندگان محترم خود بیاندیشند و برترین را برگزینند!

کانال من در شبکه اجتماعی تلگرام
https://telegram.me/mjakhavan

طبقه بندی موضوعی
بایگانی

کتابی در تبیین فتنه زن، زندگی آزادی

 

کتاب «در کمین ایران قوی (تبیین آشوب‌های پاییز ۱۴۰۱ در بیان رهبر معظم انقلاب اسلامی)» به کوشش دکتر محمدجواد اخوان گردآوری و تدوین و توسط نشر بیفش‌مند منتشر شده است. این اثر مجموعه‌ای از بیانات و تحلیل‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی دربارهٔ وقایع و آشوب‌های پاییز ۱۴۰۱ ایران را گرد هم آورده و با طبقه‌بندی موضوعی، به بررسی ابعاد مختلف این حوادث و واکنش‌ها می‌پردازد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ شهریور ۰۴ ، ۰۷:۴۶
محمدجواد اخوان

کتاب از مکتب نیاوران تا کابینه توسعه گرا

 

کتاب «از مکتب نیاوران تا کابینه توسعه‌گرا (تاملی بر مبانی و مولفه‌های شبه گفتمان اعتدال)» نوشتهٔ «رضا سراج» و «محمدجواد اخوان» و منتشرشده توسط نشر بینش‌مند، به بررسی ریشه‌ها، مبانی و تحولات جریان اعتدال‌گرا در سیاست معاصر ایران می‌پردازد. این اثر با تمرکز بر دولت یازدهم و حزب اعتدال و توسعه، سیر شکل‌گیری، مباحث نظری و نقدهای وارد بر این جریان را تحلیل می‌کند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ شهریور ۰۴ ، ۰۷:۴۵
محمدجواد اخوان

امنیت خریدنی نیست

در پـــی تهاجــم اخیــر رژیم‌صهیونیستی به قطر، نخست‌وزیر این کشور، با صراحت به ناتوانی سامانه‌های پدافند هوایی در شناسایی و رهگیری هواپیما‌ها و پرتابه‌های مهاجم اعتراف کرد. این شکست امنیتی، پرسش‌های بنیادینی را درباره کارایی سرمایه‌گذاری کلان دفاعی قطر و وابستگی امنیتی آن به قدرت‌های خارجی مطرح می‌کند؛ موضوعی که در مورد تعداد دیگری از کشور‌های جنوب خلیج‌فارس نیز صدق می‌کند. بر اساس گزارش‌های معتبر مراکزی همچون مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS) و شورای آتلانتیک، قطر در سال‌های اخیر با انعقاد قرارداد‌هایی به ارزش تقریبی ۵۰میلیارد دلار، یکی از بزرگ‌ترین خریداران تسلیحات پیشرفته در منطقه بوده است. هسته اصلی توان پدافند هوایی این کشور را این تجهیزات تشکیل می‌دهند:

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ شهریور ۰۴ ، ۰۷:۳۶
محمدجواد اخوان

تاریخ جامع حضور امریکا در خاورمیانه منتشر شد

 

ترجمه فارسی کتاب «قدرت، ایمان و خیال» که به موضوع تاریخ ۲۵۰ ساله مداخلات امریکا در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا می‌پردازد، وارد بازار نشر شد. 
کتاب «قدرت، ایمان و خیال؛ امریکا در خاورمیانه: ۱۷۷۶ تا به امروز» به قلم مایکل بورنستاین اورن (Michael B. Oren) تاریخ‌نگار، دیپلمات، سیاستمدار صهیونیست متولد امریکا و سفیر اسبق رژیم‌صهیونیستی در ایالات‌متحده امریکا، از جمله جامع‌ترین منابع پژوهشی و تاریخی حضور امریکا در این منطقه است. نشریه یهودی امریکایی «فوروارد»، اورن را به‌عنوان یکی از پنج تأثیرگذارترین یهودیان امریکایی و روزنامه صهیونیستی «اورشلیم‌پست» وی را به‌عنوان یکی از بانفوذترین یهودیان جهان معرفی کرده‌است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ شهریور ۰۴ ، ۰۷:۲۸
محمدجواد اخوان

تهدید کریدوری برای ثبات و قدرت آسیا

 

موضوع مداخله امریکا در جنوب قفقاز، به رغم اینکه در ظاهر تحت عنوان تلاش برای تحقق صلح بین ارمنستان و آذربایجان مطرح می‌شود، در واقع بخشی از یک راهبرد کلان و بلندمدت ایالات متحده است که ریشه‌های آن به بیش از ۳۵ سـال پـیـش و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بازمی‌گردد. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ مرداد ۰۴ ، ۰۷:۱۴
محمدجواد اخوان

حماسه‌سازانی که در تاریخ ایران جاودانه شدند

 

در طلوع آگاهی تاریخی یک ملت، چهره‌هایی هستند که نه با مرمر و برنز، که با خون و عشق خود بر صفحه زمان نقش می‌بندند. فرماندهان شهیدی که در جبهه‌های نبرد اخیر علیه تجاوز امریکا و رژیم‌صهیونیستی، جام شهادت را سرکشیدند، نه‌تنها سرداران میدان نبرد که معماران استمرار و اقتدار ایران اسلامی بودند. نگاهی ژرف به سیره این اسوه‌های مجاهدت، دو ویژگی برجسته و شگرف را آشکار می‌سازد که تاروپود حیات آنان را تشکیل می‌دهد

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ مرداد ۰۴ ، ۰۷:۱۱
محمدجواد اخوان

اولویت‌های کاری شورای دفاع

 

به تصمیم شورای عالی امنیت ملی، یکی از نهاد‌های پیش‌بینی‌شده در چارچوب اصل ۱۷۶ قانون اساسی که تاکنون محقق نشده بود، یعنی «شورای دفاع کشور»، احیا و تأسیس می‌شود که وظیفه اصلی آن، بررسی طرح‌های دفاعی کشور و ارتقای توانمندی‌های نیرو‌های مسلح با حضور سران قوا و تحت ریاست رئیس‌جمهور است. پرسش این است که چه ضرورتی منجر به تأسیس یا احیای این ساختار شد و اولویت‌های آن چیست؟ 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۴ مرداد ۰۴ ، ۰۷:۰۸
محمدجواد اخوان

وجوه متمایز این جنگ تمدنی

 

در جنگ اخیر تحمیلی رژیم صهیونی، همگان دیدند که متجاوز کیست و کدام طرف مدافع است؟ به نظر می‌رسد همین نکته ریشه در تفاوت ماهوی فرهنگ راهبردی و عقبه اجتماعی جنگ و تهاجم در دو جامعه داشت. این بنیان اجتماعی نه‌تنها جهت‌گیری راهبردی کشورها، بلکه رفتار دولت‌ها در قبال منازعات را نیز رقم می‌زند. تفاوت ماهوی جامعه ایران و جامعه صهیونیستی در رویارویی با پدیده جنگ، ریشه در تاریخ، فرهنگ، جغرافیا و هویت ملی آنها دارد و نیازمند بررسی عمیق است. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۴ مرداد ۰۴ ، ۰۷:۰۲
محمدجواد اخوان

چرا غرب ایران اسلامی را نمی‌فهمد؟

در جنگ ۱۲ روزه اخیر دیدیم که مهاجمان با تکیه بر تصورات کلیشه‌ای و اطلاعات مخدوش، گمان می‌کردند که حمله‌ای محدود می‌تواند ساختار نظام جمهوری اسلامی را از هم بپاشد و به بروز شورش‌های داخلی منجر شود. در عمل اما، نه‌تنها چنین نشد، بلکه واکنش هماهنگ مردم، نیرو‌های مسلح و قوای حاکمیتی، بار دیگر نشان داد که غرب همچنان در درک واقعیات ایران ناتوان است. در چهل‌وهفت سال گذشته، پس از پیروزی انقلاب‌اسلامی ایران، خطا‌های پیاپی محاسباتی قدرت‌های غربی، به‌ویژه ایالات‌متحده امریکا، کشور‌های اروپای غربی و رژیم‌صهیونیستی، به الگویی تکرارشونده در سیاستگذاری آنان درباره ایران تبدیل شده است. این خطا‌ها تنها نتیجه دریافت‌های نادرست یا تحلیل‌های سطحی نیست، بلکه از نوعی درک ناقص و سطحی از هویت تمدنی، سیاسی و اجتماعی ایران سرچشمه می‌گیرد. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۹ تیر ۰۴ ، ۰۹:۴۵
محمدجواد اخوان

فصل امنیتی پساالعدید

 

پس از حمله دقیق و حساب‌شده جمهوری اسلامی ایران به پایگاه راهبردی العدید در خاک قطر، نه‌فقط یکی از پیچیده‌ترین مراکز عملیاتی ارتش ایالات‌متحده در منطقه هدف قرار گرفت، بلکه فصلی نو در هندسه امنیتی غرب آسیا گشوده شد. این اقدام که دومین حمله مستقیم یک دولت رسمی به یک پایگاه امریکایی پس از پایان جنگ جهانی دوم بود، فراتر از یک عملیات تلافی‌جویانه یا واکنش به اقدامات گذشته واشینگتن و تل‌آویو است؛ این حمله، نشانه‌ای راهبردی درباره پایان یک نظم و آغاز نظمی نوین است.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ تیر ۰۴ ، ۰۹:۴۳
محمدجواد اخوان

پیروزی‌های این ۱۲ روز را باید کامل کرد

 

سرانجام آنچه مدت‌ها بود تلاش می‌کردند ما را از آن بترسانند، رخ داد. دشمن صهیونی به خاک میهن ما تجاوز کرد و البته جمهوری اسلامی ایران در نبردی ۱۲روزه و نابرابر، هیمنه پوشالی ائتلاف امریکایی- صهیونیستی را در هم شکست و نشان داد دوران یکجانبه‌گرایی، تحقیر ملت‌ها و تروریسم دولتی پایان یافته است. دشمنی که با غرور و توهم برتری نظامی، جنگ را آغاز کرد، با خواری و دست‌افشانی برای آتش‌بس، میدان را ترک کرد.  

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ تیر ۰۴ ، ۰۹:۴۱
محمدجواد اخوان

جنگ‌طلب نبودیم، اما جنگ‌بلدیم

 

ورود علنی امریکا به تهاجم به ایران، نشان داد که تا چه حد ادعا‌های پیشین کاخ‌سفید درباره پایبندی به دیپلماسی و مذاکره دروغین بوده است. این در حالی است که جمهوری اسلامی از آغاز شکل‌گیری پرونده هسته‌ای، مسیر خود را بر پایه «حکمت، تدبیر و عزتمندی» بنا نهاده و تلاش کرده منطق صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای خود را برای جهانیان شفاف سازد. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۲ تیر ۰۴ ، ۰۹:۳۸
محمدجواد اخوان

امریکا هزینه همدستی را خواهد داد

 

با گذشت چند روز از حمله نظامی رژیم‌صهیونیستی به خاک ایران، تحلیل‌ها و مواضع رسمی پیرامون نقش ایالات‌متحده در این رویداد به یکی از محور‌های اصلی فضای دیپلماتیک و رسانه‌ای تبدیل شده است. گرچه مقام‌های امریکایی، به‌ویژه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده، تلاش کرده‌اند نقش مستقیم واشینگتن را در این حمله کمرنگ جلوه دهند، شواهد و داده‌های میدانی و راهبردی چیز دیگری می‌گویند. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۶ خرداد ۰۴ ، ۰۹:۳۶
محمدجواد اخوان

موریانه‌ها و شکست اطلاعاتی در قلب تل‌آویو

 

انتقال محرمانه‌ترین اسناد امنیتی رژیم صهیونیستی به ایران، تل‌آویو را در بحرانی بی‌سابقه فرو برده است. این عملیات که از طریق نفوذ انسانی انجام شده، دستگاه امنیتی رژیم را با شوکی عمیق مواجه ساخته است. این عملیات، آسیب‌پذیری ساختار‌های امنیتی رژیم را آشکار کرد. دولت راست‌گرای نتانیاهو که پیش‌تر نیز با اعتراضات گسترده مواجه بود، اکنون با چالشی وجودی روبه‌رو شده است. برخی رسانه‌های عبری‌زبان با اشاره به گستردگی نفوذ ایران، از «ورزش ملی همکاری با تهران» سخن می‌گویند. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۰ خرداد ۰۴ ، ۰۷:۰۲
محمدجواد اخوان

از «خود» گذشته برای ملت

ماه‌های پایانی سال ۱۹۷۸، بسیاری از نگاه‌ها به دهکده کوچکی در حومه پاریس دوخته شده بود که مردی از شرق را پذیرا بود. آن روز‌ها خبرنگاران و نمایندگان رسانه‌های مختلف دنیا خود را به «نوفل‌لوشاتو» می‌رساندند تا با چهره جدید دنیای سیاست که رژیم متحد غرب در خاورمیانه را به چالش کشیده است، آشنا شوند. فقدان شناخت کافی از امام خمینی (ره)، برای اهالی سیاست دنیا تا حدی بود که در میان پرسش‌های متعدد و هرروزه خبرنگاران، سؤالاتی به چشم می‌خورد که به‌منظور کسب اطلاع از سوابق و ویژگی‌های شخصی این رهبر مبارزاتی طرح می‌شد. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ خرداد ۰۴ ، ۰۷:۰۰
محمدجواد اخوان

چرا غنی‌سازی خط قرمز است؟

 

در طول دو دهه مذاکره هسته‌ای میان ایران و غرب، یکی از مهم‌ترین نقاط مورد اختلاف در موضوع «غنی‌سازی اورانیوم» بوده است، اما غنی‌سازی چرا تا این اندازه مورد مناقشه طرفین است؟

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ خرداد ۰۴ ، ۰۶:۵۷
محمدجواد اخوان

مقام توحیدی ابراهیم

 

در سال‌های پس از جنگ تحمیلی، فضای سیاسی کشور به‌تدریج متأثر از دوگانه‌هایی شد که عملاً به نوع کنشگری جریانات سیاسی جهت می‌داد و حتی بر کارآمدی نظام اجرایی نیز اثر گذارد. در نگاه بخشی از نخبگان سیاسی، کشور در معرض انتخاب میان این دوگانه‌ها قرار می‌گرفت که یک سر آن به آرمان‌های انقلاب‌اسلامی نزدیک بود و سر دیگر با اهداف مادی و دنیوی قرابت داشت. به‌گونه‌ای مردم میان دنیا و آخرت و نیز میان سعادت مادی و معنوی مجبور به انتخاب یکی می‌شدند و حتی به ظهور دوقطبی‌های کاذب اجتماعی نیز می‌انجامید. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۶:۵۶
محمدجواد اخوان

خالی‌فروشی ترامپ و رشوه‌های عربی

 

یک دهه پایانی عمر رژیم پهلوی، زمانی درآمد نفتی به‌یک‌باره سر به فلک گذاشت، محمدرضا شاه سرمست از دلار‌هایی که نمی‌دانست چگونه خرج‌شان کند، به ولخرجی‌های عجیبی روی آورد. از جمله هزینه‌کرد‌های شگفت‌آور پهلوی دوم، رشوه انتخاباتی به سود نامزد‌های ریاست‌جمهوری امریکا بود. محمدرضاشاه که سلطنت خود را مدیون امریکایی‌ها می‌دید، بقای کار خود در تهران را منوط به کسب رضایت واشینگتن می‌دانست و تصور می‌کرد با حمایت از برخی نامزد‌های انتخاباتی می‌تواند تداوم پادشاهی خود و فرزندش را تضمین کند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۹:۰۳
محمدجواد اخوان

قرن دوم حوزه قم

 

پیام رهبر معظم انقلاب‌اسلامی به همایش سده حوزه علمیه قم را می‌توان چارچوبی برای فهم گذشته، حال و آینده این حوزه دانست؛ حوزه‌ای که توانست تمرکز علمی منحصربه‌فردی را در پرجمعیت‌ترین کشور شیعه جهان ایجاد کند و یکی از بزرگ‌ترین انقلابات دنیا را به ثمر رساند. حوزه قم اولین و تنها حوزه علمیه شیعه نبود و پیش از آن در بسیاری از نقاط جهان اسلام حوزه‌های علمی مذاهب گوناگون شکل گرفته بودند، اما هیچ‌کدام نتوانستند همچون حوزه قم به چنین تأثیر سیاسی و اجتماعی  شگرفی برسند. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۱ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۸:۵۹
محمدجواد اخوان

مصائب چسبندگی قیمت‌ها

 

در سال‌های اخیر هر بار که قیمت ارز جهش یافته، موجی از گرانی کالا‌ها را با خود در بازار به همراه داشته است. نکته عجیب ماجرا اینجاست که حتی کالا‌هایی با منشأ کاملاً داخلی نیز وارد مسابقه تورمی می‌شوند و شما مجبورید اجناسی را که هیچ‌گونه ارتباطی با واردات هم ندارد، به قیمت بین‌المللی و با نرخ ارز آزاد و گاه حتی بیشتر از آن بخرید. اما نکته عجیب‌تر آن است که وقتی ارز گران می‌شود، یک‌باره همه کالا‌های موجود در فروشگاه‌ها (که بسیاری‌شان ماه‌ها قبل و با قیمت‌های خریدی بسیار پایین‌تر به فروشنده تحویل شده‌اند) به قیمتی متناسب با نرخ جدید ارز آزاد عرضه می‌شوند. البته هستند کاسبان باانصافی که اجناس قبلی را با قیمت‌های قبلی عرضه می‌کنند، اما متأسفانه اکثریت بازار چنین مشی‌ای ندارند. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۳۰ فروردين ۰۴ ، ۰۸:۵۵
محمدجواد اخوان

دست‌های ترامپ باز نیست

 

کنش خاص سیاسی و رسانه‌ای دونالد ترامپ، او را در سراسر جهان به موضوع بحث تعداد زیادی از افراد تبدیل کرده است، اما این بدان معنا نیست که به همان اندازه که چشم‌ها به ترامپ و رفتارهایش دوخته‌شده، تصمیمات او هم بتواند نتیجه‌بخش باشد. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۴ فروردين ۰۴ ، ۱۱:۰۸
محمدجواد اخوان

چرا بازهم تولید؟

 

در سال‌های اخیر رهبر معظم انقلاب، شعار سال‌ها را حول مسائل اقتصادی و به‌ویژه تولید قرار داده‌اند. در ایام پایانی و آغازین هر سال گاه این سؤال مطرح می‌شود که دلیل این اصرار مکرر بر موضوع «تولید» و اساساً فایده این نامگذاری‌ها چیست؟

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۶ فروردين ۰۴ ، ۱۱:۰۴
محمدجواد اخوان

عبور از سال سخت

 

سال ۱۴۰۳ را از جهت حوادث مهم و البته تلخ برای انقلاب‌اسلامی با سال ۱۳۶۰ مقایسه کرده‌اند. ضایعه از دست دادن بزرگانی همچون رئیس‌جمهور شهیدمان و نیز برخی فرماندهان عالی جبهه مقاومت، همچون سیدحسن نصرالله، سیدهاشم صفی‌الدین، اسماعیل هنیه، یحیی السنوار، محمد ضیف و... همه ما را به یاد عبور از تابستان داغ و پرحادثه ۶۰ انداخت؛ تابستانی که بسیاری را در غرب به این نتیجه رسانده بود که کار جمهوری اسلامی تمام است و، اما واقعیت به‌گونه‌ای دیگر رقم خورد. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۷ اسفند ۰۳ ، ۱۱:۱۳
محمدجواد اخوان

آشفته‌بازار شرکت‌های دولتی

 

تذکری که رهبر معظم انقلاب‌اسلامی در مورد شرکت‌های دولتی و بازگرداندن ارز‌های صادراتی آنها دادند، پیش‌تر نیز از سوی ایشان مطرح شده بود و معظم‌له در ابتدای سال گذشته (۱۴۰۲) در همین دیدار رمضانیه با مسئولان نظام به این نکته اشاره کردند: «چندتا از شرکت‌های بزرگ دولتی که سود خوبی به دست آورده‌اند به آقای رئیس‌جمهور قول دادند، متعهد شدند که طرح‌های عمرانی مفید برای مردم را در بخش‌های مختلف کشور اجرا کنند؛ آقای رئیس‌جمهور از آنها خواسته‌اند، آنها هم متعهد شده‌اند که فلان طرح را عملی کنند. من دو سه هفته پیش، از ایشان پرسیدم که به کجا رسید، اینها چه‌کار کردند؟ یک گزارشی آنها آوردند به ایشان دادند، ایشان هم [برای ما آوردند]؛ نگاه کردیم گزارش را، دیدیم قانع‌کننده نیست؛ یعنی آن کاری که باید انجام بگیرد، انجام نگرفته؛ کار‌هایی شده، اما آن چیزی که نقطه اصلی و کانونی است که خدمت به مردم و رسیدن فایده کار به مردم است، تحقق پیدا نکرده. پس یک الزام هم شد «پیگیری کردن». کار‌ها باید پیگیری بشود؛ مسئولان محترم پیگیری کنند کار را که عمدتاً هم در قوه مجریه این کار باید انجام بگیرد.» 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۲ اسفند ۰۳ ، ۱۱:۰۸
محمدجواد اخوان

از این کنوانسیون نامتعارف پرهیز کنید

 

اخیراً دولت لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به معاهده (کنوانسیون) «ممنوعیت یا محدودیت کاربرد برخی سلاح‌های متعارف» را با قید «دو فوریت» به مجلس فرستاده است. این کنوانسیون البته قدمتی بیش از ۴۰ سال دارد و موضوع آن پاره‌ای از سلاح‌های متعارف است که از نظر این کنوانسیون آسیب‌زایی قابل‌توجهی دارند. به‌طور مشخص نگرانی‌هایی وجود دارد که برخی سلاح‌های راهبردی همچون سلاح‌های لیزری یا پهپاد‌های انتحاری بر اساس این کنوانسیون در ردیف سلاح‌های ممنوعه قرار گیرند و پیوستن جمهوری اسلامی ایران به این معاهده موجب تحمیل شرایطی مغایر منافع ملی به ایران شود. 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۸ اسفند ۰۳ ، ۱۱:۰۶
محمدجواد اخوان