یکی از ویژگی‌های خاص انقلاب اسلامی، متکی بودن آن به فطرت الهی انسان و انگیزش‌های ناشی از آن است و همین امر سبب تسری فوق‌العاده پیام و گفتمان این انقلاب در داخل و خارج از مرزهای جغرافیایی ایران اسلامی شده است. در حالی که بیشتر دگرگونی‌های سیاسی قرن بیستم ماهیتی خشونت‌بار داشت و بعضاً همراه با جبر فیزیکی بود، اما انقلاب اسلامی در مسیری متفاوت، از درون قلب‌ها جوشید. همین خاستگاه بود که بعدها در نظام اسلامی نیز تبلوریافته و عامل پایایی و اقتدار نظام گردید.
فاجعه منا را می‌توان یک کشتار گسترده بشر بر اثر فعل مجرمانه یک دولت مسئولیت‌ناپذیر و اهمال‌کار دانست که جمع عظیمی از مسلمانان در ایران و جهان اسلام را داغدار نمود. هرچند با رشوه‌های سیاسی و هزینه کرد پترودلارهای سعودی، بسیاری از حکام بی‌لیاقت جهان اسلام در مقابل این جنایت هولناک سکوت اختیار کردند، اما رژیم آل‌سعود و پشتیبانان فرامنطقه‌ای آن در برابر افکار عمومی انسانی و اسلامی باید پاسخگو باشند و دیر یا زود لاجرم غبار ابهامات و پنهانکاری‌ها از روی این حادثه کنار خواهد رفت.
اکنون در حدود یک سال از فاجعه غمبار منا می‌گذرد و افکار عمومی و نخبگان کشورمان پرسش‌های فراوانی در خصوص چرایی وقوع این حادثه و ابعاد گوناگون آن در برابر رژیم سیاسی حاکم بر حجاز مطرح کرده‌اند. پرسشگری و مطالبه‌گری ملت ایران و به ویژه رهبر معظم انقلاب حتی دیدگان خواب نگاه داشته شده جهان اسلام را بیدار کرده است و پس از پیام بیدارگرانه معظم‌له، بسیاری در امت اسلامی به خود آمده و شجره خبیثه ملعونه آل‌سعود را استیضاح کرده‌اند.
محمدجواد اخوان فرزند شهید محمدصادق اخوان رئیس سابق سازمان تبلیغات اسلامی تهران و معاون مرکز امور شوراهای حل اختلاف قوه قضائیه و متصدی دفتر سپاه گیلان در دوران دفاع مقدس است که نسبت به عدم اقدام موثر دولت در زمینه پیگیری حق و حقوق پایمال شده حجاج و خانواده شهدای منا انتقاد دارد وی در مصاحبه با کیهان گفت: حقیقتاً اگر مواضع عزتمندانه و صریح و نهیب رهبر انقلاب بر سر حکام ظالم سعودی نبود امروز معلوم نبود که جان‌باختگان حادثه منا و خانواده آنان چه وضعی داشتند.
در گفت‌و‌گو با تسنیم مطرح شد
دوم مهرماه 1394 و در روز عید سعید قربان فاجعه‌ای انسانی در مناسک حج رخ داد که زخم‌های عدیده آن هنوز التیام نیافته است. در این فاجعه غمبار که به «فاجعه منا» معروف شد هزاران حاجی مسلمان، لبیک‌گویان به آسمان پر کشیدند که در میان آنها، نزدیک به 500 تن از شهدا از حجاج ایرانی بودند. بررسی‌ها نشان می‌دهد این فاجعه، مرگبارترین حادثه در تاریخ حج ابراهیمی است.
با گذشت یک سال از این فاجعه دهشتناک، رژیم آل‌سعود به‌عنوان حاکم مسلط بر حجاز، مسئولیت این فاجعه را نپذیرفته و از هرگونه پاسخگویی به جهان اسلام می‌گریزد اما امت اسلامی، به‌خصوص خانواده شهدای منا، فهرستی بلندبالا از پرسش‌ها و ابهامات را در ذهن خود دارند و طرح و واکاوی در هر یک به کیفرخواستی سنگین علیه این رژیم ننگین و مسئولیت‌ناپذیر تبدیل خواهد شد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار هفته گذشته خود با هیئت دولت، در ذیل سرفصل مهم فرهنگ به نکته‌ای مهم در خصوص مسئولیت‌هایی که حاکمیت و دستگاه‌های فرهنگی در قبال این حوزه حساس دارند اشاره کردند و در همین بخش فرمودند: «اولویت بسیار مهم کشور، فرهنگ است. فرهنگ از ادبیات و هنر تا سبک زندگی تا فرهنگ عمومی تا اخلاق تا رفتار اجتماعی، شامل همه اینهاست؛ ما در این زمینه‌ها تکلیف داریم، مسئولیت داریم، دستگاه‌های فرهنگی ما واقعاً مسئولیت دارند در این زمینه. فرض بفرمایید حالا فیلم، تئاتر، سینما، خب اگر مراقبت نباشد [چه می‌شود!] بنده طرفدار جزم‌اندیشی و فشار و اختناق در این زمینه‌ها نیستم، می‌دانید، من اعتقاد راسخ دارم به آزاداندیشی؛ منتها آزاداندیشی غیر از ولنگاری است، غیر از اجازه دادن به دشمن است که از دالان آزاداندیشی و آزادعملی بخواهد ضربه بزند به [کشور]. امروز نیروهای مؤمن و جوان انقلابی‌مان، بیشترین کارهای خوب کشور را دارند انجام می‌دهند، همین دانش‌بنیان‌ها، همین کارهای گوناگون، همین فعالیت‌ها، اینها بیشتر به‌وسیله جوان‌های مؤمن و مانند اینها انجام می‌گیرد. حالا فرض کنیم یک تئاتری یا یک فیلمی تولید بشود که تیشه به ریشه ایمان این جوان‌ها بزند، این خوب است؟ این چیزی نیست که انسان از آن احساس خطر بکند؟»
با روی کار آمدن دولت یازدهم، نوعی از دیپلماسی در دستور کار مدیران جدید قرار گرفت که اساس آن بر «تعامل‌گرایی» بنا نهاده شده بود و تصور می‌شد با تغییر ادبیات در مقابل طرف غربی می‌توان موانعی که در سال‌های اخیر بر سر راه ملت ایران قرار داده شده بود، برداشته شود. بر همین روال، دور جدیدی از مذاکرات هسته‌ای شکل گرفت که به توافقات ژنو و لوزان انجامید و «برجام» میوه نهایی آن بود. در مسیر دستیابی به برجام، ابتکار «نرمش قهرمانانه» پذیرفته شد و برای تجربه‌آموزی در این مسیر، حتی تنازل‌های جدی‌ای در مواضع و دستاوردهای صنعت هسته‌ای رخ داد. اکنون و پس از گذشت سه سال از آغاز روند دیپلماسی تعامل و یک سال پس از «برجام» می‌توان از نتیجه‌بخش بودن این مسیر و پیامدهای آن یک ارزیابی قابل اتکا ارائه نمود.
