تدوین سندهای بالادستی همچون چشمانداز 20ساله و سیاستهای کلی موضوعی در کنار تنظیم و تصویب برنامههای پنجساله توسعه تا حدودی جایگاه نظام برنامهریزی را در پیشرفت تثبیت کرده است. البته این بدان معنا نیست که برنامههایی که در 25 سال گذشته تصویب و اجرا شد، خالی از اشکال بوده و توانسته باشد همه موانع پیشرفت کشور را از سر راه بردارد. اما حداقل فایده وجود برنامههای پنجساله و مسیر قانونی تصویب آن نهادینه شدن نگاه بلندمدت و راهبردی در مسئولان و تصمیمگیران است.
تعالی جویی و تلاش در جهت حرکت به سمت جلو، در نهاد فطری انسان نهادینه شده است و دوران معاصر با تکیه هر چه بیشتر بر دانش و تفکر، این امر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. در این زمان، از تک تک آحاد بشریت گرفته تا مجموعه جامعه انسانی، مقوله «پیشرفت» را برای خود هدفی اساسی دانسته و چنین گمان میرود که گام برنداشتن یک جامعه در جهت پیشرفت به منزله مرگ تدریجی و نابودی آن جامعه خواهد بود.
میزگرد "گفت وگوی سیاسی" رادیو گفتگو با نگاهی به نفوذ جریانی به بررسی شیوه های نفوذ به مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی پرداخت.
نقشه راه ایران اسلامی در فردای اجرای برجام
هرچند مذاکرات هستهای ایران و 5+1 نفسگیر و البته فرسایشی بود، اما باید دانست اعلام آغاز اجرای برجام، شروع مرحله جدیدی از پیشبرد برنامه هستهای ایران است که بهنظر میرسد با پیچیدگیهای بهمراتب بیشتر و دشوارتر همراه باشد. بسیاری از ناظران و تحلیلگران معتقدند در این شاهد چالشهای جدیدی بر سر منافع ملی و مصالح کشور خواهیم بود که لزوم هوشیاری هرچه بیشتر مسئولان کشور را روشن میسازد. با توجه به شرایط پیش رو و برآوردی که به رفتار دشمن میتوان داشت برخی الزامات حفظ منافع ملی و مصالح کشور در دوره پس از آغاز اجرای برجام را بهترتیب ذیل میتوان موردبررسی قرارداد
ماجرای ورود غیرقانونی تفنگداران دریایی امریکایی به آبهای سرزمینی کشورمان که منجر به بازداشت این نیروها شد، روز گذشته تیتر بسیاری از رسانههای داخلی و بینالمللی را به خود اختصاص داد. آزادی این نیروها در کمتر از 24 ساعت پس از تجاوز نکته مهمی بود که در این ماجرا برجسته گردید. فارغ از دلیل ورود این نیروها و حاشیههایی که در اینباره مطرح میشود، مقایسهای میان این حادثه و حادثه دیگری- که به آن اشاره خواهد شد- نکات مهمی را روشن خواهد کرد.
تاریخ سیاسی جمهوری اسلامی سرشار از فراز و فرودهای سیاسی جریانهای گوناگون است و سپهر سیاستورزی برای هریک از کنشگران این عرصه، افتوخیزهای فراوانی داشته است. در این میان نقش مجلس شورای اسلامی بهعنوان قوه مقننه جمهوری اسلامی ایران و تبلور مردمسالاری دینی و مشارکت ملت در تعیین سرنوشت، برجسته و انکارناپذیر است.
استیصال بزرگ آل سعود
خبر به شهادت رساندن آیتالله نمر باقر النمر، روحانی برجسته و مبارز عربستانی توسط آلسعود بار دیگر واقعیتهای صحنه سیاسی این رژیم و رویکردهای حاکم بر آن را نمایان ساخت.
در این میان هرچند این حادثه تلخ و غمانگیز اندوهی جانکاه را بر دلهای امت اسلامی و دوستداران انقلاب و مقاومت اسلامی در سراسر جهان نشاند، اما در پیرامون آن میتوان به طرح نکات مهمی چند پرداخت:
وَ مَن یَخرُج مِن بَیتِه مُهاجِراً اِلَی اللهِ وَ رَسولِه ثُمَّ یُدرِکهُ المَوتُ فَقَد وَقَعَ اَجرُهُ عَلَی الله
اکنون و پس از گذشت قریب به سه ماه از حادثه منا، همچنان از سرنوشت پدرم اطلاعی در دست نیست و اینک در روزهای تلخ فراق پدر، عازم حرم الهی میشوم تا آنکه به یاری خدا و توجهات حضرت فارس الحجاز (عج) وظیفه خود را در قبال پدرم انجام دهم.
اینک از همه برادران و خواهران گرامی، طلب حلالیت نموده و امیدوارم لیاقت نیابت زیارت دوستان را در جوار حرم امن الهی بیابم.
انشاءالله در صورت کسب اطلاع موثق در خصوص سرنوشت مهاجر الی الله حاج شیخ محمدصادق اخوان حتماً از طریق همین کانال و کانال دیگری که اختصاصاً برای همین امر تدارک دیدهشده، به اطلاع همه دوستان و بستگان گرامی خواهم رساند.
همتم بدرقه راه کن ای طایر قدس****** که دراز است ره مقصد و من نو سفرم
«قول میدهم که اعتبار و احترام را به پاسپورت ایرانی برگردانم.» این جملات معروف یکی از کلیدواژههای اصلی تبلیغات دکتر حسن روحانی در رقابتهای انتخابات یازدهم رئیسجمهوری (1392) بود که البته تا حد زیادی در یادها مانده است.
البته تکیه ایشان در کوران رقابتهای انتخاباتی بر مسئله گذرنامه ایرانی، تنها به همین جمله ختم نمیشود و او در ادامه تأکید میکند: «ارزش پاسپورت علامت نوع رابطه ما با دنیاست؛ اگر روابط ما با کشوری، قارهای یا کل جهان صمیمی و بر مبنای احترام متقابل و منافع متقابل، روابط گرمی شد، آنوقت شهروند ایرانی در آن کشور جایگاه دیگری پیدا میکند، در آن صورت چهره ایرانی را که میبینند، بهعنوان چهره دوست نگاه میکنند و پاسپورت هم جایگاه خود را پیدا میکند.»
رویکرد خاصی که روزنامه اطلاعات اخیراً در پیش گرفته است، چندی است که محل بحث و منازعه اصحاب سیاست و رسانه شده و تمرکز و توان بخشی از فعالان این عرصه را معطوف به خود کرده است. به نظر میرسد پیرامون این چالش و حواشی آن، ضروری است تا برخی نکات مهم مورد بررسی قرار گیرد.
شانزدهم آذر که در تقویم کشور بهعنوان «روز دانشجو» ثبتشده است، با مفهوم سلطه ناپذیری و استکبارستیزی پیوندی عمیق داشته و دارد. هرچند در طول ادوار گذشته تلاش شده است تا ماهیت جنبش دانشجویی استحاله شده و آرمانهای تقلبی و بدلی برای این حرکت -که عدالتخواهی جزو ذات آن است- جعل شود، اما پر واضح است که این آرمانهای اصیل و ذات حقیقی این جنبش به فراموشی سپرده میشود.
دومین نامه رهبر معظم انقلاب اسلامی خطاب به جوانان غربی، در حالی منتشر گردید که فضای رسانهای جهان هنوز تحت تأثیر حوادث پاریس و تحولات پس از آن است. انتخاب این بستر خاص برای همکلام شدن با جوانان غربی –که عمدتاً بهشدت متأثر از فضاسازی امپراتوری رسانهای سلطهگران هستند- این فرصت را به گفتمان انقلاب اسلامی میدهد تا در محیطی که تاکنون مورد بایکوت خبری قرار داشته است، نیز شنیده شود. هرچند تاکنون مطالعه دقیقی از میزان شنیده شدن نامه اول معظمله به جوانان اروپایی و امریکایی منتشر نگردیده و معلوم نیست که اساساً این نوع مطالعه –با توجه به مقدورات و امکانات- برای ما میسر باشد، اما ارزیابیهای اولیه نشان میدهد بخشی از جوانان جویای حقیقت غربی، برای اولینبار و پس از سالها، ندای برخاسته از فطرت الهی انسانی را شنیدهاند و این بدان معناست که اثرگذاری این نوع از «دیپلماسی فطرت» بیش از آنکه تصور میشود، است.
بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع فرماندهان گردانهای بسیج، علاوه بر آنکه حاوی نکات مهمی در تحلیل شرایط روز داخلی و بینالمللی بود، پیامهایی اساسی برای مخاطبان اصلی این دیدار، یعنی بسیج و بسیجیان داشت. یکی از محورهای خطاب معظمله به بسیج، تعیین اولویتهای امروز شبکه انسانی گسترده بسیج بود، در این خصوص میتوان نکات ذیل را مورداشاره قرار داد:
1- اولین اولویت مورد تأکید معظمله، عبارت بود از «تقوا و طهارت». انسانی که دغدغه انسانسازی دارد و در خصوص سالمسازی محیط اجتماعی، احساس تکلیف میکند در درجه نخست باید در جهت اصلاح خود بکوشد و بنیادیترین سطح اصلاح یک انسان، اصلاح معنوی، اخلاقی و تربیتی اوست که بر اساس آموزههای اسلامی، تقوا در اینجا معنا مییابد. در این خصوص ایشان با اشاره به توصیه معمول بزرگان اهل معنا و سالکان طریق حق، «پرهیز از محرمات و گناه» را سبب برکت دادن به زندگی و جلب رحمتالله دانستند و این نکته را مهمترین اولویت بسیج و بسیجیان بر شمردند.
2- دومین توصیه اولویتدار مورد تأکید معظمله، «بصیرت» بود. بصیرت را میتوان بینشی دانست که باعث تشخیص سره از ناسره در شرایط غبارآلود و پیچیده و آزمونی برای سنجش میزان پایایی مؤمن در سنگر توحید و مجاهدت میشود. داشتن بصیرت سبب میشود اولاً انسان نگاه راهبردی و فراگیر به جبهه تخاصم حق علیه باطل داشته باشد و رویدادهای جزئی و کماهمیت، توجه او را از مسائل اساسی غافل نسازد. چه بسیارند کسانی که حتی در پیرامون خود بهعنوان تحلیلگر و یا نخبه سیاسی اجتماعی شناخته میشوند، اما با درگیر شدن بر مسائل کماهمیت، از سطح حیاتی و اساسی منازعات و جبههبندیها غفلت میورزند و گاه پازل دشمن را تکمیل میکنند. تجربه فتنه 88 بهخوبی نشان داد که حتی برخی از چهرههای موجه و مورد رجوع مردم، چگونه در فهم سادهترین مسائل اطراف خود ناتوان میمانند و موجبات انحراف و تباه جمعی را فراهم میآورند؟!
به تعبیر حضرت امام خامنهای « بصیرت این است که انسان بداند، این حقایق را درک کند، جایگاه خودش را، جایگاه کشورش را، جایگاه ملّتش را، جایگاه منطق انقلاب را، جایگاه آن خطّ مستقیم و صراط مستقیمی که امام در کشور ترسیم کرد؛ جایگاه اینها را بداند؛ این، بصیرت است.»
3- اولویت دیگر مورد تأکید معظمله «آمادگی، کمربستگی و پا به رکاب بودن» است که البته از ویژگیهای اساسی هر عنصر بسیجی است، اما در شرایط کنونی معنا و مفهوم خاصتری مییابد. سرعت و پیچیدگی تحولات منطقه از یکسو و نیز غدر و حیله روزافزون دشمن از سوی دیگر، هوشیاری و در میدان بودن هرچه بیشتر بسیجیان را ضروری مینماید. مروری بر تحولات امروز منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا، از یمن، سوریه، بحرین و فلسطین و ... نشان میدهد که دشمن تلاش میکند به گونه مطلوب خود در دنیا روایت و قضاوت کند. اینجاست که انسان مؤمن و بسیجی باید احساس تکلیف و تلاش کند ندای مظلوم هرچه بیشتر به همه دنیا رسانده شود و ظلم و ظالم را رسوا کند.
بر این اساس رهبر معظم انقلاب اسلامی میفرمایند: «اغلب این مسائلی که امروز دارد اتّفاق میافتد، مسائلی است که قضاوت عادلانه منصفانه انسانی یکچیز است، قضاوت مغرضانه خباثتآلود غربیها و سیاستمدارانشان و دستگاههای تبلیغاتیشان یک جور دیگر است. مثلاً مسئله بحرین؛ مثلاً مسئله یمن؛ مثلاً مسئله سوریه... در مقابل این دنیا، انسان بابصیرت میفهمد که باید چه کار کند، میفهمد که موضع او چه موضع حقّی است.»
هرچند فناوریهای عصر ارتباطات تاکنون بیشتر بر ضد انقلاب اسلامی به کار گرفتهشده است، اما جبهه مؤمن انقلابی، خصوصاً جوانان بسیجی میتوانند ثابت کنند که از همین ابزار میتوان علیه تولیدکنندگان آن نیز بهره جست و به روشنگری در فضای جهانی پرداخت.
در این خصوص رهبر معظم انقلاب اسلامی میفرمایند: «بسیج میتواند به دیگران تفهیم کند که مواضع سیاسی جمهوری اسلامی ایران -که امروز ما مواضع رسمی و سیاسی مسئولین دولتیمان و دستگاهمان در مورد سوریه، در مورد عراق، در مورد بحرین، در مورد یمن، در مورد فلسطین، مواضع روشن و آشکاری است- منطقیترین مواضعی است که میتواند یک انسانِ منصف و عاقل اتّخاذ بکند.» بر این اساس برجستهسازی عقلانیت موجود در آرمانهای انقلاب اسلامی و گفتمان عمومی نظام جمهوری اسلامی، چه در مواضع و چه در رویکردها و اقدامات، میتواند یکی از مهمترین رسالتهای بسیج باشد. مخاطب چنین پیامی، تنها به مخاطبان داخلی محدود نشده و در گستره منطقهای و فرامنطقهای و جهانی نیز معنا مییابد.
چنین میدان گستردهای در مقابل بسیج و جبهه مؤمن انقلابی، بار دیگر یادآور این نکته اساسی و راهبردی است که منازعه انقلاب اسلامی با نظام سلطه و جبهه استکبار به پایان نرسیده و فراز و نشیبهای سیاسی جزئی نمیتواند مسیر عمومی روشنی را که حضرت امام (ره) در برابر ملت ایران گشودند، مسدود یا منحرف سازد.
همین مطلب:
بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی روز گذشته در دیدار فرماندهان گردانهای بسیج، حامل نکات مهمی بود که از جمله آنها، موضوع مهم و راهبردی «نفوذ» بود. در همین بیانات، ایشان دو مسیر مورداستفاده جریان نفوذ را مورداشاره قراردادند که بهنظر میرسد، تبیین هر یک از این انواع نفوذ و ویژگیها و کارکردهای آنها ضروری است.
کارآمدی نظامهای اجرایی، یکی از چالشهای اساسی کشور در سالهای اخیر بوده است و میتوان گفت حل این مسئله میتواند حل مسائل دیگر را نیز به همراه داشته باشد. در این میان آنچه باید بیشتر بدان توجه کرد، نقش و جایگاه مردم و نهادهای مردمی در حل این مسئله جدی و عمومی است. بر این اساس بسیج بهعنوان سرمایه اجتماعی نظام و تبلور نقشآفرینی عمومی و تخصصی مردم در حاکمیت جمهوری اسلامی ایران، میتواند پاسخگوی مناسبی برای این مسئله و مسائلی از این دست باشد. در ادامه کوشش خواهد شد به برخی نکات مهم حول فرصتهای بالقوه و بالفعل درون بسیج برای کارآمدسازی دولت و نظام اجرایی کشور پرداخته شود.
یکی از ویژگیهای بیبدیل انقلاب اسلامی، تکیه آن بر نیروی عظیم و دائماً در حال جوشش مردمی است، بهگونهای که سرمایه اجتماعی، چه در مقطع حدوث و چه در مرحله بقا، در نظام و انقلاب اسلامی بروز و ظهور داشته است. در این میان نمیتوان تدبیر داهیانه امام راحل عظیمالشأن را در شکلگیری عنصر «بسیج» بهعنوان جلوه نقشآفرینی مردم در حفظ و تعالی انقلاب اسلامی نادیده گرفت.
قریب به یک ماه از نامه مهم و راهبردی رهبر معظم انقلاب اسلامی به رئیسجمهور که از آن میتوان بهعنوان «نقشه راه صیانت از منافع و عزت ملی در اجرای برجام» تعبیر کرد، میگذرد و اینک همه دلسوزان انقلاب و مصالح کشور منتظر اجرای دقیق این سند راهبردی هستند.
بهنظر میرسد مهمترین فراز این متن که در حقیقت مبانی نظری این نامه را شکل میدهد، بند دوم آن است که در آن تأکید شده است «دولت ایالات متحده امریکا، در قضیه هستهای و نه در هیچ مسئله دیگری، در برابر ایران رویکردی جز خصومت و اخلال در پیش نگرفته است و در آینده هم بعید است جز این روش عمل کند. » بر این اساس میتوان گفت «عدم اعتماد به سلطهگر» مهمترین عنصر مفهومی این نقشه راه بوده که البته این عنصر مفهومی برگرفته از معارف عمیق الهی و گفتمان انقلاب اسلامی است.
امروزه دانش و فناوری یکی از کانونهای مولد اقتدار برای دولتها و موجودیتهای اقتصادی و سیاسی دیگر به شمار میآید. چنانکه مشاهده میشود دولتها اعم از آنها که در عرف، توسعهیافته خوانده میشوند و آنها که درحالتوسعه نامیده میشوند، تلاش میکنند میزان قابلاعتنایی از درآمد ملی خود را مصروف رشد و گسترش اقتدار علمی خود کنند. در این میان جمهوری اسلامی ایران نیز بر اساس اسناد بالادستی خود از جمله سند چشمانداز بیست ساله ایران 1404، رتبه اول علمی فناوری در منطقه غرب آسیا را هدف گرفته است که این هدف، جز با تلاشی مداوم و راهبرد پایدار در این زمینه امکانپذیر نیست.
برگزاری نمایشگاه مطبوعات امسال با اما و اگرهای فراوانی همراه شده است، بهگونهای که میتوان آن را حاشیهدارترین نمایشگاه مطبوعات کشور دانست. از سویی همانگونه که پیشبینی میشد، حضور رئیسجمهور محترم در این نمایشگاه نیز، از حاشیههای موجود بیتأثیر نماند و با حاشیههایی جدی و بسیار پررنگتر از متن مصادف شد.
شناسایی و بازداشت تعدادی از عوامل نفوذی دشمن در رسانهها از سوی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بخشی از ابعاد پنهان پروژه پیچیده نفوذ را آشکار ساخت، البته همانگونه که انتظار میرفت این برخورد امنیتی- قضایی با عصبانیت دشمن مواجه شد و این نوع واکنش، بهخوبی این حقیقت را آشکار ساخت که نفوذ واقعیتی انکارناپذیر بوده و در ارتباط داشتن عوامل مذکور با پروژه نفوذ نباید تردید کرد.
فراگیری شعار «مرگ بر آمریکا» را میتوان یکی از ثمرات انقلاب اسلامی دانست که البته امروز دیگر محدود به جغرافیای ایران اسلامی نیست و در بسیاری از نقاط دنیا از سوی آزادگان جهان فریاد زده میشود. این شعار جهانی را میتوان نمادی از «استکبارستیزی» و «سلطهناپذیری» ملت ایران دانست که در طول سیوشش سال گذشته، بهعنوان الگویی قابل اعتنا در پیش چشم ملتهای دنیا بوده و درسهای فراوانی برای بسیاری از جهانیان داشته است.
پایان مذاکرات هستهای و نهایی شدن سند برجام بهعنوان خروجی این مذاکرات، اکنون برخی گمانهزنیها در پی بررسی امکان تسری این مدل از حل مسئله به دیگر چالشهای میان جمهوری اسلامی ایران و غرب است. در عین حال برخی خوشبینیها سبب شده است تا عدهای اساساً برجام را پایانی بر تخاصم میان ایران و امریکا قلمداد کرده و از اتمام استکبارستیزی سخن به میان آورند.
نامه رهبر معظم انقلاب اسلامی به رئیسجمهور در خصوص اجرای موافقتنامه «برجام» را میتوان نقطه عطفی در روند تحولات مربوط به پرونده هستهای ایران دانست که به نظر میرسد میتوان در خصوص ابعاد گوناگون، نکاتی را ذکر نمود. در این یادداشت تلاش خواهد شد برخی تأملات پیرامون این نامه مورد مداقه قرار گیرد
کانال بنده در تلگرام:
عضویت در کانال👇
https://telegram.me/joinchat/BKoFLDwA5MRKshRUkaorMQ
@mjakhavan