چالش‌های پساجنگ در قره‌باغ

درگیری‌های اخیر قره‌باغ کوهستانی که میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر کنترل این منطقه در گرفته بود، بعد از حدود یک ماه و نیم، ظاهراً پایان یافت و به نظر می‌رسد تحولات منطقه قفقاز جنوبی وارد مرحله جدیدی شده است. البته پیشتر بار‌ها گفته شده، مناقشه قره‌باغ هرچند شبیه اختلافات ارضی موجود در سایر نقاط جهان مسئله‌ای دوجانبه است، اما هرگز نباید آن را فقط در چارچوب اختلافات میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان تحلیل کرد. در واقع، منافع برخی قدرت‌های فرامنطقه‌ای و اهداف برخی بازیگران مایل به نفوذ در منطقه، اگر بیشتر از تمایلات دو کشور نباشد، کمتر نیست.

راهبرد‌های مأیوس‌سازی دشمن

رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت سالروز ولادت پیامبر اعظم (ص) و امام صادق (ع) با اشاره به دشمنی امریکا با نظام اسلامی ایران فرمودند: «این دشمنی ادامه خواهد داشت و تنها راه برطرف کردن آن، این است که طرف مقابل از این تصور که بتواند به ملت و دولت ایران ضربه اساسی وارد کند، مأیوس شود.» معظم‌له همچنین مأیوس شدن دشمن را منوط به قوی‌شدن و تقویت ابزار‌های قدرت واقعی دانستند و گفتند: «البته ملت ایران واقعاً و انصافاً در برابر فشار‌ها و مشکلات خوب ایستادگی کردند، اما برای قوی‌شدن، مسئولان باید در سه بخشِ اقتصاد، امنیت و فرهنگ، تحرک بیشتر و جدی‌تری داشته باشند.»

اینک پس از روز ملی مبارزه با استکبار جهانی نیز می‌توان جلوه‌های عملی «مأیوس‌سازی دشمن» را در آوردگاه‌های گوناگون پیش روی ملت ایران برشمرد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از

سودای صهیونیست‌ها در کرانه‌های ارس

همان‌گونه که بار‌ها گفته شده، مناقشه قره‌باغ هرچند شبیه اختلافات ارضی موجود در سایر نقاط جهان مسئله‌ای دوجانبه است، اما هرگز نباید آن را فقط در چارچوب اختلافات میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان تحلیل کرد. در واقع، منافع برخی قدرت‌های فرامنطقه‌ای و اهداف برخی بازیگران مایل به نفوذ در منطقه، اگر بیشتر از تمایلات دو کشور نباشد، کمتر نیست. یکی از بازیگران ذی‌نفع در شرایط کنونی که البته به نوعی در هر دو سوی جبهه بازی می‌کند، رژیم اشغالگر قدس است.

دشمن در کمین اقتدار ایران

رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت امام خامنه‌ای در بیانات اخیر خود در ارتباط تصویری با مراسم مشترک دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه‌های افسری نیرو‌های مسلح فرمودند: «عزیزان من! قدرت دفاعی یکی از ارکان اقتدار ملّی است. اگر برای اقتدار ملّی ما لااقل سه رکن اصلی را در نظر بگیریم، یکی از این سه رکن استحکام و ثبات اقتصادی است که خیلی مهم است، یکی توانایی و قوام‌یافتگی فرهنگی است که بسیار اساسی است، یکی هم قدرت دفاعی است. قدرت دفاعی برای یک کشور حیاتی است، برای اقتدار یک ملّت حیاتی است. اگر این قدرت دفاعی را ملّت‌ها نداشته باشند، آن کسانی که اهل تجاوز و تعرّض و سوءاستفاده و دخالت کردن و دست‌اندازی به دیگر کشور‌ها و ملّت‌ها هستند -که امروز نمونه‌هایش را دارید در دنیا می‌بینید: امریکا و بعضی از کشور‌های دیگر- آن‌ها را راحت نمی‌گذارند؛ اگر قدرت دفاعی در یک کشوری وجود نداشته باشد، دیگران آن‌ها را راحت نمی‌گذارند و به همه چیزِ آن‌ها تعرّض می‌کنند که امروز می‌بینید به بعضی از کشور‌ها چه تعرّض‌هایی می‌شود.»

بازیگران فرامنطقه‌ای در قره‌باغ دنبال چه هستند؟

برافروخته شدن دوباره آتش منازعه در منطقه مورد مناقشه قره‌باغ بار دیگر توجه جهانیان را متوجه این موضوع نسبتاً مزمن محل کشمکش در قفقاز جنوبی کرده است. هرچند این مناقشه در ظاهر موضوعی از جنس اختلافات ارضی میان دو کشور است، اما نمی‌توان برخی اهداف و معادلات راهبردی و ژئوپلیتیک را در ورای آن نادیده گرفت. در ادامه تلاش خواهد شد فراتر از رویداد‌های میدانی منازعه، برخی ابعاد راهبردی ولی مغفول واقع‌شده این عرصه موردتوجه قرار گیرد:

خیال خام تفرقه‌افکنی در سپاه

هنوز چند هفته از مصاحبه زنده شبکه تلویزیونی بی‌بی‌سی فارسی با مشاور امنیت ملی سابق ترامپ، نگذشته بود که رسانه ملکه از فاز جدید عملیات رسانه‌ای خود رونمایی کرد. در قسمتی از مصاحبه یادشده جان بولتون با بی‌بی‌سی، خبرنگار این شبکه از او در خصوص نحوه براندازی نظام جمهوری اسلامی پرسید که گفتگو‌های ردوبدل شده میان او و خبرنگار، نکات در خور تأملی را آشکار ساخت.

سرمایه‌سازی‌های دفاع مقدس برای کشور

رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در بیانات اخیر خود در ارتباط تصویری با شرکت‌کنندگان در آیین تجلیل از پیشکسوتان دفاع مقدس با اشاره به برکات دفاع مقدس هشت‌ساله فرمودند: «دفاع مقدس برای کشور سرمایه‌سازی کرد و سرمایه‌های ارزشمندی را برای کشور به وجود آورد.» روشن است که فهرست همه برکات و سرمایه‌آفرینی‌های دفاع مقدس از حوصله یک یادداشت کوتاه، خارج است، اما در این یادداشت به برخی از مهم‌ترین سرمایه‌هایی که این حماسه جاویدان در اختیار ملت ایران قرار داد، پرداخته می‌شود.

دفاع مقدس، منشأ ایران قوی

اینک دفاع مقدس ملت ایران چهل ساله شده و البته بی تردید می‌توان گفت که این دفاع در چهل سال اخیر بی وقفه امتداد یافته است. هرچند ظاهراً جنگ تحمیلی در مرداد ۱۳۶۷ خاتمه یافت، اما دفاع مقدس ملت ایران استمرار یافت و به جرئت می‌توان ادعا کرد که این جریان در حال حرکت و این چشمه جوشان همچنان در حال قوی نمودن ایران و ایرانیان است.

اگر نگاهی هرچند گذرا به رهاورد‌های اصلی دفاع مقدس بیندازیم، به پیشرفت و اقتدار افزایی، الگوسازی مقاومت و امنیت آفرینی به عنوان مهم‌ترین سرفصل‌های دفاع مقدس در تولید قدرت برای ایران اسلامی برمی‌خوریم. در ادامه خواهیم کوشید هر یک از سرفصل‌های فوق را به اجمال مورد اشاره قرار دهیم:

همه مخالفان همکاری ایران و چین

با انتشار سند پیش‌نویس برنامه همکاری بلندمدت ایران و چین، موج رسانه‌ای گسترده‌ای به راه افتاد که حاکی از تلاش جریانی سازمان یافته برای مقابله و یا به نتیجه نرساندن این برنامه همکاری بود. در این راه از ابهامات موجود در ذهن برخی نخبگان و افکار عمومی نیز سوءاستفاده شد. طبیعی است که موشکافی این برنامه و اسناد آن مجالی مجزا و مبسوط می‌طلبد که در حوصله این سطور نیست، اما در یک نگاه اجمالی می‌توان یک دسته‌بندی ساده از مخالفان و منتقدانی که در برابر این برنامه همکاری به اظهار نظر پرداخته‌اند، ارائه داد.

چارچوب‌­های تحولی در قوه قضائیه

توصیه‌های راهبردی رهبر معظم انقلاب‌اسلامی در ارتباط تصویری با همایش سراسری قوه قضائیه را می‌توان نقشه راه تحول دستگاه قضایی در دوره پیش رو دانست. با توجه به آنکه معظم‌له گفتمان «تحول­گرایی» را در چند سخنرانی اخیر مورد توجه و تأکید قرار داده‌اند و در اولین گام مطالبات تحولخواهانه خود را از دستگاه قضایی طرح نموده‌اند، مداقه و بررسی برخی از مهمترین محور‌های انتظاری برای تحولگرایی در این قوه ضروری به نظر می‌رسد

استحاله، تجدد یا تحول؟ 

رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت سی‌ویکمین سالگرد رحلت امام خمینی (ره) با اشاره به روحیه تحول‌خواهی و تحول‌انگیزی امام بزرگوار، «تحول» را متفاوت از «استحاله» و «تجدد وارداتی» دانسته و فرمودند: «تحوّل را نبایستی با استحاله فکری اشتباه گرفت. اندکی قبل از حکومت پهلوی و بعد، شدّتش در دوران حکومت پهلوی، چیزی به نام تجدّد وارد کشور شد، که این را به‌عنوان یک تحوّلی در زندگی ملّت ایران به‌حساب می‌آوردند؛ این تحوّل نبود، این استحاله ملّت ایران بود، هویت ملّت ایران را از او سلب کردن بود. یعنی در واقع ملّت ایران، هویت دینی خود، هویت ملّی خود، هویت تاریخی عمیق خود را در این تجدّد از دست داد.»

بحران نقاط کور رادار اقتصادی کشور 

در این چندماه به دلیل شیوع کرونا و رکود ناشی از آن، این انتظار بحق از دولت وجود داشته و دارد که به افراد فاقد درآمد ثابت در شرایط کرونا کمک کند، اما مهم‌ترین چالش پیش روی آن فقدان اطلاعات متقن از این افراد است. به بیان دیگر واقعاً مشخص نیست که چه کسانی مستحق کمک دولت در شرایط بحرانی هستند و چه کسانی نیستند. دلیل این فقدان اطلاعات چیست؟

پیشینه حمله نظامی به هواپیمای مسافری 

نیرویی برای بسط عمق راهبردی

اصول عمل آفندی در جنگ نرم 

ضلع داخلی باند آمدنیوز را رها نکنیم

موفقیت اخیر پاسداران گمنام امام زمان (عج) در عملیات پیچیده و چندوجهی بازداشت سرکرده باند جنگ روانی موسوم به آمدنیوز، علاوه بر آنکه قدرت جامعه اطلاعاتی سپاه را بار دیگر در سطح ملی و فراملی به رخ کشید، پیامد‌ها و رهاورد‌های مهمی در آینده خواهد داشت که لازم است مورد مداقه و تأمل قرار گیرد. همگی به یاد داریم که در چند سال اخیر باند جنگ روانی مذکور در جهت تهاجم سنگین رسانه‌ای علیه نظام جمهوری اسلامی و ارکان آن و نیز بی ثبات سازی کشور چه اقداماتی را پیگیری کرد و در اغتشاشات دی ماه سال ۱۳۹۶ حتی تمام چارچوب‌های حرفه‌ای رسانه‌ای را به کنار نهاده و بدون تعارف و حفظ ظاهر، به اقداماتی همچون «آموزش ساخت سلاح‌ها و مواد منفجره دست‌ساز»، «تعلیم روش آشوب و اغتشاش» و «معرفی کردن مراکز حکومتی و تشویق آشوبگران به حمله به آنها» پرداخت که آشکارا نشان از اتصال و وابستگی این شبکه به سرویس‌های اطلاعاتی متخاصم و نیز گروهک‌های تروریستی است.

قوه قضائیه در مسیر تحقق انتظارات مردم و نظام

پاسداری شجاعانه از منافع ملی

هدف قرار گرفتن مراکز تجمع تروریست­‌ها در حاشیه مرز‌های شمال غربی کشور از سوی واحد‌های موشکی، پهپادی و توپخانه نیروی زمینی سپاه را باید جلوه تازه‌ای از حراست این نهاد انقلابی از کیان امنیت ملی و کوتاه کردن دست‌های اشرار و تروریست‌ها دانست. هنوز چند هفته از پاسخ قاطع پدافند نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به پهپاد تجاوزگر فوق­‌پیشرفته امریکایی نگذشته که اقدام اخیر سپاه در وارد کردن ضربه‌های اساسی به گروهک‌های تروریست شرور، نشان داد که این نیروی انقلابی در هوشیاری کامل بوده و از منافع ملی و امنیت ملی، شجاعانه پاسداری می‌کند.

اصول دکترین بازدارندگی فراگیر

رهبر معظم انقلاب اسلامی بنیان نظریه مقاومت را مبتنی بر «بازدارندگی» ترسیم و بر لزوم نیل به این نقطه هدف در ابعاد گوناگون اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تأکید کردند: «هدف مقاومت عبارت است از رسیدن به نقطه بازدارندگی. هم در اقتصاد، هم در مسائل سیاسی کشور، هم در مسائل اجتماعی، هم در مسائل نظامی باید به نقطه‌ای برسیم که این نقطه بازدارنده باشد، یعنی بتواند جوری خود را نشان بدهد که دشمن را از تعرّض به ملّت ایران در همه زمینه‌ها منصرف کند؛ دشمن ببیند فایده‌ای ندارد و با ملت ایران نمی‌تواند کاری بکند. ما امروز در بخش نظامی تا حدود زیادی به این بازدارندگی رسیده‌ایم. این هم که می‌بینید روی مسئله موشک و مانند این حرف‌ها اصرار می‌کنند، به خاطر همین است؛ می‌دانند که ما به بازدارندگی رسیده‌ایم، به نقطه تثبیت رسیده‌ایم، می‌خواهند کشور را از این محروم کنند، و البتّه هرگز نخواهند توانست.»

بازآرایی در مقابل تهاجم اقتصادی و روانی دشمن

عجز کاخ سیاه در برابر سبزپوشان انقلابی

فرصت 40 سالگی انقلاب 

کمتر از سه ماه تا چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب کبیر اسلامی باقی نمانده، بدین ترتیب انقلاب ۴۰ ساله می‌شود. عدد ۴۰ در فرهنگ‌های گوناگون حامل معانی و مفاهیم پرارزشی است و در سنت‌های الهی و اسلامی نیز در قالب‌های به خصوصی تبلور یافته است. بعثت پیامبر اعظم (ص) در ۴۰ سالگی، توقف ۴۰ روزه حضرت موسی در میقات، اربعین شهادت حضرت اباعبدالله (ع)، سرگردانی ۴۰ ساله بنی‌اسرائیل و ... نشانه‌های متعددی هستند که نشان می‌دهد عدد ۴۰ در کالبد زمان، معنای ویژه‌ای دارد. طبعاً کشف راز و بطن حقیقی این معنا در توان و بضاعت نگارنده نیست و اصولاً موضوع این نوشتار نیست.

رسالت جوانان انقلابی در دهه پنجم انقلاب 

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار هزاران نفر از دانش آموزان و دانشجویان در آستانه یوم‌الله ۱۳ آبان، چند توصیه راهبردی را خطاب به جوانان کشور مطرح کردند که در واقع می‌توان این توصیه‌ها را مبنای اقدام و عمل جوانان انقلابی در آستانه ورود به دهه پنجم انقلاب اسلامی دانست. بنا بر اهمیت راهبردی این توصیه‌ها، در این نوشتار تلاش خواهد شد به‌صورت گذرا، محور‌های این توصیه‌ها مرور گردد

بازو‌های پرتوان ملت آماج پادو‌های دشمن

جنگ شناختی مکمل جنگ اقتصادی

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر اعضای مجلس خبرگان رهبری به همزمانی دو جبهه علیه نظام اسلامی اشاره کردند و فرمودند: «دشمن یک جنگ اقتصادی همه‌جانبه‌ای را علیه ما شروع کرده. اتاق جنگ هم دارند، با دقت هم دارند بررسی می‌کنند، مأمور دارند و دائم در حال تحرکند؛ در این تردیدی نیست، یک چنین جنگی ما داریم، لکن یک جنگ دیگری هم هست که از آن جنگ، خیلی اوقات غفلت داریم؛ اهمیت آن جنگ، کمتر از جنگ اقتصادی نیست، بلکه گاهی زمینه‌ساز تأثیر جنگ اقتصادی است؛ آن جنگ چیست؟ آن جنگ، جنگ رسانه‌ای، جنگ فضاسازی عمومی، جنگ تبلیغاتی است؛ خیلی مهم است. بله، از قبل هم این وجود داشته، علیه ما تبلیغات، همیشه زیاد بوده؛ امروز وضعیت، شدت بیشتری پیدا کرده است؛ مثل جنگ اقتصادی، قبلاً تحریم بود، امروز شدت پیدا کرده. در این جنگ دوم، در این عرصه دوم، شدت فعالیت دشمن و تحرک دشمن زیاد شده، چند برابر شده؛ ما نباید از این جنگ غفلت کنیم.... این مسئله، مسئله مهمی است؛ بسیار مسئله حساسی است؛ اینکه فضای تبلیغاتی کشور، فضایی باشد که مردم را، یا دچار اضطراب کند، یا دچار یأس و ناامیدی کند، یا دچار بدبینی کند -نسبت به یکدیگر و نسبت به دستگاه‌ها- یا احساس بن‌بست به مردم بدهد، یا حتی مشکلات مربوط به اقتصاد را افزایش بدهد. حالا شما اشاره کردید به مسئله سکه و ارز و کاهش ارزش پول ملی و بالا رفتن قیمت ارز‌های بیگانه؛ بله، این درست است؛ بخش مهمی از این به‌وسیله همین تبلیغات دارد اتفاق می‌افتد؛ یعنی همین تبلیغات است، همین رسانه‌هایند که دارند زمینه‌سازی می‌کنند، شما ناگهان می‌بینید که یک قیمت، دو برابر شد؛ [یعنی]به فاصله‌ی کمی ارزش پول ملّی نصف شد، مثلاً توان و قدرت خرید پول ملّی در مدّت کوتاهی نصف شد؛ این رسانه‌ها این کار را دارند انجام می‌دهند.»