معادله سلطه فناورانه
مطالعه تاریخ پانصدساله اخیر نشان میدهد، یکی از مهمترین پیشرانهای توسعه نفوذ و قدرت استعمارگران، دانش و بهویژه فناوری بوده است. توسعه دریانوردی نوین مسیر ورود غربیان به سرزمینهای دیگر را هموار کرد، ماشین چاپ اندیشه غرب را به جهان بسط داد، تسلیحات گرم، سلطه نظامی آنها را بر اقصینقاط عالم گسترش داد و فناوریهای دیگر، غرب را قدرت برتر اقتصادی و سیاسی دنیا کرد. در ادوار اخیر فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی همین نقش را ایفا کرده و عملاً مرزهای سیاسی و استقلال ملتها را کمرنگ کرده است.
شانزدهم آذر که در تقویم کشور بهعنوان «روز دانشجو» ثبتشده است، با مفهوم سلطه ناپذیری و استکبارستیزی پیوندی عمیق داشته و دارد. هرچند در طول ادوار گذشته تلاش شده است تا ماهیت جنبش دانشجویی استحاله شده و آرمانهای تقلبی و بدلی برای این حرکت -که عدالتخواهی جزو ذات آن است- جعل شود، اما پر واضح است که این آرمانهای اصیل و ذات حقیقی این جنبش به فراموشی سپرده میشود.
شانزدهم آذرماه 1393 در حالی به پایان رسید که فعالان عرصه دانشجویی و دانشگاهیان انتظار بهمراتب بیشتری از آنچه مشاهده شد، داشتند. آنان که با عرصه دانشگاه آشنایی دارند میدانند که امسال نیز همانند سالهای گذشته، تحلیلگران و ناظران منتظر آن بودند تا پویایی و نشاط سیاسی را در دانشگاه در این ایام خاص مشاهده کنند. اکنون به نظر میرسد ضروری است در این مجال بهطور اجمالی به ارزیابی آنچه در 16 آذرماه سالجاری رخ داد بپردازیم.
یکی از جنبشهای اجتماعی هر جامعهای که اتفاقاً نقش مهمی در مطالبه آرمانها و حقطلبی دارد، جنبش دانشجویی است. اقتضای عدالتخواهانه و حقمدارانه سن جوانی و نیز ورود به سن بلوغ سیاسی شرایطی را رقم میزند که اجتماع دانشجویان فعال و آرمانگرا، پیشبرنده اهداف مصلحانه در جامعه باشد.
«نماینده مجلس وکیلالمله است، نباید وکیلالدوله باشد»، «مجلس باید جلوی خودسریهای دولت را بگیرد»، «دولت میخواهد مجلسی همسو با خود تشکیل دهد» و جملاتی از این قبیل را میشد سه سال پیش در چنین روزهایی در تیترهای روزنامههای زنجیرهای مشاهده کرد. آن روز شرایط سیاسی کشور بهگونهای دیگر بود و جریانات سیاسی تجدیدنظرطلب که سر خود را در رقابتهای سیاسی بیکلاه میدیدند، با طرح مباحث اختلافی میان قوای سهگانه میکوشیدند از آب گلآلود ماهی بگیرند.
درحالیکه همه منتظر معرفی چهرهای علمی برای تصدی وزارت علوم تحقیقاً و فناوری بودند، معرفی فخرالدین احمدی دانش آشتیانی بهعنوان وزیر پیشنهادی جدید ، ابهامات موجود در خصوص وضعیت فعلی و آینده این دستگاه کشور دوچندان کرد. بررسی نشانههای اولیه از چهره معرفیشده نشان میدهد، خاستگاه سیاسی وی نزدیک به طیف تندرویی است که در دوره موسوم به دوم خرداد بر مدیریت آموزش عالی کشور مسلط بوده و از هیچ آتشافروزی سیاسیای در محیط دانشگاه فروگذار نکردهاند.
مهر ماه و مقطع بازگشایی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور، فرصتی دیگر برای بازخوانی جایگاه و نقش دانشگاه در مسیر پیشرفت و تعالی کشور است. امسال نیز آغاز سال تحصیلی مراکز آموزشی کشور با ابلاغ سیاستهای کلی علم و فناوری (نظام آموزش عالی، تحقیقات و فناوری) از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی مصادف شد که این خود دلیل روشنی است بر انتظارات نظام اسلامی از دانشگاه.
در گفتمان انقلاب اسلامی، قشری همچون دانشجو و دانشگاهی نقشی ویژه در راهبری عمومی جامعه ایفا میکنند و از اینروست که لزوم وجود فهم و بصیرت سیاسی در این قشر از گذشته مورد تأکید امام خمینی (ره) و امام خامنهای (مدظلهالعالی) بوده است. با اینحال در عمل مشاهده شده است که گاه مطامع و منافع جریانات سیاسی مسیری دیگر را برای دانشگاه رقم زده است.
نام او را دیگر همه شنیده ایم، هرچند که در طول حیاتش اصرار بر گمنامی داشت. «پدر صنعت موشکی ایران»، «او که نابودی اسرائیل را آرزومند بود» ... «سرلشگر پاسدار شهید مهندس حاج حسن مقدم»
انتخابات سالیانه شورای مرکؤی اتحاىیه انجمن های اسلامی ىانشجویان سراسر کشور (ىفتر تحکیم وحىت) ىر حالی برگزار گردید که نام این تشکل با پیشینه پر فراز و فرود جنبش دانشجویی مسلمان در کشور ما عجین شده است و با نگاهی بدان می توان تاریخ این جنبش را مرور نمود. این اتحادیه دانشجویی که در اغازین روزهای پیروزی انقلاب و با هدف وحدت افزایی ایجاد گردید در مقاطع مختلف سیاسی کشور، اعم از تسخیر لانه جاسوسی، انقلاب فرهنگی، دفاع مقدس و ... نقش آفرینی نموده است.
چند روز پیش مناظره ای در خصوص فضای سیاسی کشور و بررسی تحولات انتخابات ریاست جمهوری یازدهم با حضور بنده و دوست عزیزم آقای علیرضا زاهدی در شبکه اجتماعی افسران برگزار شد که مشاهده فیلم آن را به همه دوستان توصیه می نمایم.