فتنه 88 را می‌توان یکی از نقاط عطف تاریخ انقلاب اسلامی دانست که هرچند با وقایع تلخ و ناگواری همراه بود، اما تجربه‌ای درس‌آموز و گران‌سنگ را در اختیار ملت ایران نهاد. این پیچیده‌ترین و عمیق‌ترین چالش انقلاب، سنگ محک و عیار مناسبی برای سنجش نخبگان و خواص ایران بود.
جملات نقل‌شده از سید محمد خاتمی در دیدار نمایندگان تشکل دانشجویی، بار دیگر این مسئله‌ی مهم را در ذهن‌ها درخور تأمل نمود که نسبت میان جریان تجدیدنظرطلب و براندازی نظام اسلامی چیست؟ او گفته بود: «اصلاح‌طلبان بارها گفته‌اند با براندازی و براندازان مخالف‌اند. براندازان جایی در میان جامعه ندارند. ما این کشور و نظام و پیشرفت آن را می‌خواهیم و همه در چارچوب این قانون اساسی حرکت می‌کنیم. ممکن است نقد به قانون اساسی هم مطرح باشد، اما مبنای حرکت در جامعه قانون اساسی است و قانون اساسی ظرف یکبارمصرف نیست که دور بیندازیم و ما پایبند به این قانون اساسی هستیم.»[1] فهم دقیقی از مقوله‌ی براندازی و نیز نگاهی اجمالی بر نظرگاه‌ها و کنش سیاسی جریان متبوع وی، می‌تواند روشن‌کننده‌ی حقیقت بر ناظران باشد.
شانزدهم آذرماه 1393 در حالی به پایان رسید که فعالان عرصه دانشجویی و دانشگاهیان انتظار به‌مراتب بیشتری از آنچه مشاهده شد، داشتند. آنان که با عرصه دانشگاه آشنایی دارند می‌دانند که امسال نیز همانند سال‌های گذشته، تحلیلگران و ناظران منتظر آن بودند تا پویایی و نشاط سیاسی را در دانشگاه در این ایام خاص مشاهده کنند. اکنون به نظر می‌رسد ضروری است در این مجال به‌طور اجمالی به ارزیابی آنچه در 16 آذرماه سال‌جاری رخ داد بپردازیم.
یکی از جنبش‌های اجتماعی هر جامعه‌ای که اتفاقاً نقش مهمی در مطالبه آرمان‌ها و حق‌طلبی دارد، جنبش دانشجویی است. اقتضای عدالت‌خواهانه و حق‌مدارانه سن جوانی و نیز ورود به سن بلوغ سیاسی شرایطی را رقم می‌زند که اجتماع دانشجویان فعال و آرمان‌گرا، پیش‌برنده اهداف مصلحانه در جامعه باشد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی پنج‌شنبه گذشته در دیدار مجمع عالی بسیج مستضعفین در ضمن نکات مطروحه خود به مسئله بصیرت به‌عنوان یکی از پایه‌های تفکر بسیجی اشاره کردند و در تعریف آن فرمودند: «یعنی شناخت زمان، شناخت نیاز، شناخت اولویت، شناخت دشمن، شناخت دوست، شناخت وسیله‌ای که در مقابل دشمن باید به کار برد؛ این شناخت‌ها بصیرت است. همیشه با یک سلاح نمی‌شود مبارزه کرد. در همه میدان‌ها با یک سلاح نمی‌شود رفت.
تبیین بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مجمع عالی بسیج
جامعه‌ای که در آن تفکر بسیجی مسلط و حاکم شود، با خیال آسوده می‌تواند مسیری را بپیماید که هرچند در ابتدای راه با دشواری‌های گام‌های بزرگ همراه است، اما به‌زودی حلاوت دستاوردهای این ایستادگی بر اصول را خواهد چشید.
رسانه‌های دنیا در حالی سوم آذرماه 1393 را به پایان رساندند که خبر تمدید مذاکرات ایران و 1+5 را مخابره کردند و این چنین در برنامه اقدام مشترک نتیجه یک سال مذاکره مداوم روشن شد. با این حال با توجه به تداوم مذاکرات، هنوز جای این پرسش هست که بالاخره نتیجه نهایی روند کنونی چه خواهد بود؟
آنچه در خشت خام دید...
یک سال پیش رهبر معظم انقلاب در جمع دانشجویان و دانش آموزان که به مناسبت سالگرد تسخیر لانه جاسوسی به محضرش شرفیاب شدند جملاتی فرمود که امروز از همیشه خواندنی‌تر است:
«این مذاکره‌ای که امروز دارد انجام می‌گیرد با شش کشور - که آمریکا هم جزو این شش کشور است - فقط در مورد مسائل هسته‌ای است و لاغیر. بنده هم اوّلِ امسال در مشهد مقدّس در سخنرانی گفتم [که] مذاکره در موضوعات خاص اشکالی ندارد؛ منتها گفتم
من اعتماد ندارم، خوش‌بین نیستم به مذاکره، لکن می‌خواهند مذاکره کنند، بکنند؛ ما هم به اذن‌الله ضرری نمی‌کنیم.
یک تجربه‌ای در اختیار ملّت ایران است - که حالا من مختصراً عرض خواهم کرد - این تجربه ظرفیّت فکری ملّت ما را بالا خواهد برد؛
مثل تجربه‌ای که در سال ۸۲ و ۸۳ در زمینه‌ی تعلیق غنی‌سازی انجام گرفت، که آن‌وقت تعلیق غنی‌سازی را در مذاکرات با همین اروپایی‌ها، جمهوری اسلامی برای یک مدّتی پذیرفت.
خب ما دو سال عقب افتادیم، لکن به نفع ما تمام شد. چرا؟
چون فهمیدیم که با تعلیق غنی‌سازی، امید همکاری از طرف شرکای غربی مطلقاً وجود ندارد. اگر ما آن تعلیق اختیاری را - که البتّه به‌نحوی تحمیل‌شده بود، لکن ما قبول کردیم، مسئولین ما قبول کردند - آن روز قبول نکرده بودیم، ممکن بود کسانی بگویند خب یک ذرّه شما عقب‌نشینی می‌کردید، همه‌ی مشکلات حل می‌شد، پرونده‌ی هسته‌ای ایران عادی می‌شد.
آن تعلیق غنی‌سازی این فایده را برای ما داشت که معلوم شد با عقب‌نشینی، با تعلیق غنی‌سازی، با عقب افتادن کار، با تعطیل کردن بسیاری از کارها مشکل حل نمی‌شود؛ طرف مقابل دنبال مطلب دیگری است؛ این را ما فهمیدیم، لذا بعدازآن شروع کردیم غنی‌سازی را آغاز کردن.
امروز وضعیّت جمهوری اسلامی با سال ۸۲، زمین تا آسمان فرق کرده؛ آن روز ما چانه می‌زدیم سرِ دو، سه سانتریفیوژ، [ درحالی‌که] امروز چندین هزار سانتریفیوژ مشغول کارند. جوان‌های ما، دانشمندان ما، محقّقین ما، مسئولین ما همّت کردند، کارها را پیش بردند. بنابراین از مذاکراتی هم که امروز در جریان است، ما ضرری نخواهیم کرد.
البتّه بنده همچنان که گفتم خوش‌بین نیستم؛ من فکر نمی‌کنم [از] این مذاکرات آن نتیجه‌ای را که ملّت ایران انتظار دارد، به‌دست بیاید، لکن تجربه‌ای است و پشتوانه‌ی تجربی ملّت ایران را افزایش خواهد داد و تقویت خواهد کرد؛ ایرادی ندارد امّا لازم است ملّت بیدار باشد. ما از مسئولین خودمان که دارند در جبهه‌ی دیپلماسی فعّالیّت می‌کنند، کار می‌کنند، قرص و محکم حمایت می‌کنیم، امّا ملّت باید بیدار باشد، بداند چه اتّفاقی دارد می‌افتد [تا] بعضی از تبلیغاتچی‌های مواجب‌بگیر دشمن و بعضی از تبلیغاتچی‌های بی‌مزدومواجب - از روی ساده‌لوحی - نتوانند افکار عمومی را گمراه کنند.»
آری مرد الهی، آنچه خیلی‌ها در آیینه ندیدند، در خشت خام دید ...
رسالت تاریخی بسیج در دهه‌ی چهارم انقلاب اسلامی
روحیه و سبکی متأثر از نظام فکری کاملاً بومی و متکی به آموزه‌ها و ارزش‌های اسلام ناب محمدی (ص) آن‌گاه که در ذیل ساختار ولایت تعریف گردید، جریانی بی‌نظیر را رقم زد که نه تنها تأمین‌کننده‌ی نیازهای جمهوری اسلامی در ادوار گوناگون بوده، بلکه در گستره‌ای وسیع‌تر از مرزهای جغرافیای ایران اسلامی نیز هرروزه به رهاوردهای چشمگیر آن افزوده می‌شود. نگرش بنیادین انقلاب اسلامی در سلطه‌ستیزی و مقابله با نظم و نظام طاغوتی مطلوب ابرقدرت‌ها از یک‌سو و از سوی دیگر، هویت احیاگرانه و بازگشت به خویشتن مکتب انقلاب، همه و همه نیاز به یک عزم ملی برای اتکا به ظرفیت‌های داخلی را پدیدار ساخته است.
«نماینده مجلس وکیل‌المله است، نباید وکیل‌الدوله باشد»، «مجلس باید جلوی خودسری‌های دولت را بگیرد»، «دولت می‌خواهد مجلسی همسو با خود تشکیل دهد» و جملاتی از این قبیل را می‌شد سه سال پیش در چنین روزهایی در تیترهای روزنامه‌های زنجیره‌ای مشاهده کرد. آن روز شرایط سیاسی کشور به‌گونه‌ای دیگر بود و جریانات سیاسی تجدیدنظرطلب که سر خود را در رقابت‌های سیاسی بی‌کلاه می‌دیدند، با طرح مباحث اختلافی میان قوای سه‌گانه می‌کوشیدند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند.
درحالی‌که همه منتظر معرفی چهره‌ای علمی برای تصدی وزارت علوم تحقیقاً و فناوری بودند، معرفی فخرالدین احمدی دانش آشتیانی به‌عنوان وزیر پیشنهادی جدید ، ابهامات موجود در خصوص وضعیت فعلی و آینده این دستگاه کشور دوچندان کرد. بررسی نشانه‌های اولیه از چهره معرفی‌شده نشان می‌دهد، خاستگاه سیاسی وی نزدیک به طیف تندرویی است که در دوره موسوم به دوم خرداد بر مدیریت آموزش عالی کشور مسلط بوده و از هیچ آتش‌افروزی سیاسی‌ای در محیط دانشگاه فروگذار نکرده‌اند.
دیروز، دوره 10 ساله مدیریت سیدعزت‌الله ضرغامی بر سازمان صداوسیما پایان یافت و بار این مسئولیت سنگین بر دوش مدیری دیگر نهاده شد. با پایان کار هر مدیریت مرسوم است نقاط ضعف و قوت کارنامه وی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. روشن است که ارائه تحلیلی جامع از وجوه مثبت و احیاناً منفی کارنامه مدیریت وی مجالی تفصیلی می‌طلبد که از حوصله این نوشتار خارج است. با این‌حال به‌حسب تقدیر از این مدیر رسانه‌ای، کوشیده خواهد شد که برخی نقاط قوت کارنامه ضرغامی مورد بررسی قرار گیرد.
تأثیرپذیری روشن انقلاب اسلامی از قیام عاشورای حضرت اباعبدالله الحسین (ع) بر کسی پوشیده نیست. این تأثیرپذیری را هم در جنبه‌های معرفتی-اندیشه ای و هم در رویکردهای سیاسی و اجتماعی می‌توان مشاهده کرد. بر این اساس می‌توان عاشورا را در قالبی وسیع‌تر از یک نهضت الگو که «عامل احیاگر و استمراربخش» انقلاب اسلامی دانست.
جنجال‌سازی اخیر روزنامه زنجیره‌ای که در امتداد خط القای رسانه‌های بیگانه در مورد پروژه اسیدپاشی انجام گرفت، بار دیگر آسیب‌های موجود در فضای رسانه‌ای کشور را نمایان ساخت. پیشینه این روند را باید در دوره‌ای جست‌وجو کرد که بر پایه تئوری‌های غلط و تصمیمات شتاب‌زده، تصمیم به گسترش فعالیت مطبوعاتی بدون رعایت چارچوب‌های قانونی گرفته شد. در این دوره که مصادف با سال‌های پس از دوم خرداد 1376، بر مبنای راهبرد سیاسی جریان حاکم وقت، تلاش بر این بود تا از گشایش بی‌ضابطه فضای رسانه‌ای، مقاصد سیاسی و جناحی خاصی دنبال شود و عملاً روزنامه‌های زنجیره‌ای آتش‌بیار معرکه‌هایی همچون «فشار از پایین، چانه‌زنی در بالا» و «فتح سنگر به سنگر» شدند.
تأکید اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی در حکم آغاز کار دوره جدید کاری شورای عالی انقلاب فرهنگی بر موضوع حمایت از فعالیت‌های خودجوش جبهه جوانان مؤمن و رویش‌های فرهنگی انقلاب اسلامی، علاوه بر آن که به عنوان یک سیاست کلان و مبنای راهبرد فرهنگی نظام اسلامی تلقی می‌شود، از جنبه‌های دیگری نیز در خور تأمل و مداقه است.
نگاهی به بیانات و پیام‌های راهبردی معظم له، خصوصاً در تخاطب مسئولان و کارگزاران نظام اسلامی نشان از تأکید مکرر ایشان در خصوص اهمیت جبهه جوانان و رویش‌های انقلاب دارد که این مسئله از جنبه‌های مدیریت کلان و راهبری کلی نظام نیز حامل پیام‌های مهمی است
از همان روزهایی که دولت یازدهم سکاندار امور اجرایی کشور گردید،می‌شد پیش‌بینی کرد که جریانات سیاسی خاصی که تا پیش از این از قدرت دور مانده بودند تلاش کنند تا فضای دولت را به حاشیه ببرند.
نامه سرگشاده علی مطهری نماینده مجلس که می‌کوشد با اظهارات جنجالی خود را در معرض رسانه‌ها قرار دهد، به رئیس جمهور حاوی نکاتی است که در خور تأمل و بررسی است
رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در پیام خود به حجاج بیت الله الحرام، سه مسئله مهم، راهبردی و حائز اولویت جهان اسلام را تبیین فرمودند. با توجه به جایگاه پیام حج ولی امر مسلمین و تأثیر آن در فضای جهان اسلام، مخاطب توجه به سه مسئله یادشده، نه فقط، حجاج، که در حقیقت کل امت اسلامی هستند. در ادامه به هر یک از سه مسئله یادشده اشاره‌ای خواهد شد
در یکی از روزهای اسفند 1206 هجری شمسی، مطابق با فوریه 1828 میلادی، یکی از سرنوشت‌سازترین معاهدات خارجی ایران با یکی از دول قدرتمند دنیا امضا شد. در این عهدنامه که در یکی از روستاهای آذربایجان، میان ایران و روسیه تزاری امضا گردید، دولت وقت کشورمان بر از دست رفتن بخش‌هایی از خاک کشورمان - قلمروهای باقی‌مانده ایران از معاهده گلستان در قفقاز شامل خانات ایروان و نخجوان و مغان و طالش علیا- صحه گذارد. علاوه بر این ایران حق کشتی‌رانی در دریای خزر را از دست داد و ملزم به پرداخت ۱۰ کرور تومان به روسیه شد.
در ۱ اسفند ۱۲۰۶ (۲۱ فوریه ۱۸۲۸) یعنی پس از پایان جنگ ایران و روسیه در قفقاز جنوبی و آذربایجان، بین روسیه و ایران، عهدنامه ای موسوم به ترکمانچای امضا شد. طی این قرارداد قلمروهای باقی‌مانده ایران از معاهده گلستان در قفقاز شامل خانات ایروان و نخجوان به روسیه واگذار شد. ایران حق کشتی‌رانی در دریای خزر را از دست داد و ملزم به پرداخت ۱۰ کرور تومان به روسیه شد. اما نکته ای که کمتر بدان پرداخته می شود و گاه در لابه لای صفحات تاریخ گم می شود، در فصل هفتم این معاهده به چشم می خورد
ا
قدام وقاحت‌آمیز نخست‌وزیر انگلستان، پس از دیدار با رئیس‌جمهور کشورمان بازتاب وسیعی در رسانه‌ها داشته است و البته هر چند انتظاری جز این از یک دولت با سابقه استعماری نمی‌رفت، اما نکاتی تأمل‌برانگیز همچنان باقی است که در ادامه به اختصار به آنها اشاره می‌شود.
مهر ماه و مقطع بازگشایی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور، فرصتی دیگر برای بازخوانی جایگاه و نقش دانشگاه در مسیر پیشرفت و تعالی کشور است. امسال نیز آغاز سال تحصیلی مراکز آموزشی کشور با ابلاغ سیاست‌های کلی علم و فناوری (نظام آموزش عالی، تحقیقات و فناوری) از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی مصادف شد که این خود دلیل روشنی است بر انتظارات نظام اسلامی از دانشگاه.
دفاع مقدس تجربه‌ای گران‌سنگ و ذی‌قیمت برای انقلاب اسلامی و ملت ایران بود که با گذشت سال‌ها، هنوز هم رهاوردهای آن به طور کامل و دقیق بازشناسی نشده است. اکنون و در آستانه سی و چهارمین سالگرد آغاز جنگ تحمیلی و هفته دفاع مقدس، می‌توان به یکی از دستاوردهای بی‌نظیر آن که بی‌ارتباط با شعار امسال نیز نیست، یعنی «مدیریت جهادی» اشاره کرد.
یکی از ویژگی‌های خاص انقلاب اسلامی که آن را از بسیاری از تحولات سیاسی- اجتماعی جهان متمایز می‌نماید، تأثیرات و پیامدهای آن در ورای مرزهای جغرافیایی تحقق آن است. به این مفهوم که هرچند انقلاب اسلامی در داخل جغرافیای خاصی به نام ایران رخ داد و اتفاقاً اولین رهاورد آن یعنی نظام‌سازی سیاسی در همین نقطه به منصه‌ظهور رسید، اما با گذر زمان تبعاتی بسیار چشمگیرتر در خارج از مرزهای خود بروز داد.
در طول بیش از یک سال از عمر دولت یازدهم، یکی از بحث برانگیزترین محورها در بررسی، در رویکرد و عملکرد به نوع مواجهه این دولت با مخالفان و منتقدان اختصاص یافته است. هرچند این دولت با شعار مهیا شدن فضای نقد و نقدپذیری بر سرکار آمد، اما در وادی عمل، روبه‌رو شدن آن با انتقادها و منتقدان غیرقابل انتظار بوده است.
