اربعین حماسه خاموش‌ناشدنی

مطالعه تاریخ اسلام نشان می‌دهد یکی از اهداف حضرت اباعبدالله‌الحسین (ع) احیای اسلام ناب محمدی (ص) پس از گذشت پنج دهه از رحلت پیامبر بود و حوادث پس از عاشورا نیز نتیجه‌بخش بودن این جهاد را نمایان می‌سازد، چنانکه قیام حضرت سیدالشهدا (ع) آغازگر بیداری بزرگی در جهان اسلام بود که تا سال‌ها، ظلمه طاغوت را به چالش کشید. همین رویکرد احیاگرانه در امتداد نهضت عاشورا نیز تداوم یافت. توصیه معصومان (ع) بر زنده نگاه‌داشتن حماسه حسینی و تکرار همه‌ساله این بازخوانی مذهبی- تاریخی تأثیر شگرفی بر تزریق روحیه جهاد و شهادت‌طلبی در جهان اسلام و به‌ویژه پیروان اهل‌بیت (ع) داشته است. هنر الهی امام راحل (ره) آن بود که این ذخیره عظیم معنوی را با تحولات روز گره زد و آن را به حماسه‌ای بدل کرد که بار دیگر در زمانه ما، کاخ ستم را به لرزه درآورد. به‌بیان‌دیگر امام احیاگر این سنت بود و به آن معنای جدیدی بخشید.

نظام قضایی پیوست رسانه‌ای می‌خواهد

در چند ماه اخیر رسانه‌های نظام سلطه در راستای اتهام افکنی علیه نظام در موضوعات به‌اصطلاح حقوق بشری برای تطهیر برخی محکومان دادگاه‌ها و جلوگیری از اعمال قانون در مورد آن‌ها تلاش زیادی کردند.

روشن است که مسئله اصلی برای غرب و پادو‌های رسانه‌ای‌اش به‌هیچ‌عنوان حیات یا ممات افراد مذکور نیست، بلکه بی‌اعتبار سازی نظام قضایی کشور، اتهام افکنی به آن و تلاش برای باز کردن پرونده حقوق بشری در مقصود آن‌ها به چشم می‌خورد. جالب اینجاست که همان رسانه‌ها که علیه قصاص یک قاتل فضاسازی می‌کنند، درعین‌حال خواهان اعدام شدن افرادی دیگر نیز می‌شوند!

عدالت دولتمردان و مواسات مردم  راهبرد نجات‌بخش اجتماعی

در طول تاریخ، حمایت از محرومان و مستضعفان همواره یکی از مقاصد انبیا (ع) و از مهم‌ترین ویژگی‌های جبهه حق بوده و در تاریخ اسلام و انقلاب‌اسلامی نیز همین ویژگی مورد تأکید آموزه‌های تعلیمی بوده است. رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی در تمامی عمر گرانمایه خود همواره بر رسیدگی به وضعیت مستضعفان و محرومان جامعه و رفع مشکلات آنان تأکید داشتند و احقاق حقوق این طبقه و برقراری عدالت اجتماعی از دغدغه‌های همیشگی آن امام بزرگوار بود.

عزت‌آموزی از معلم کربلا

ایام سوگواری حضرت سیدالشهدا (علیه‌السلام) علاوه بر آنکه زمانی برای گرامیداشت یاد و نام سالار شهیدان و یاران و خاندان مظلوم آن حضرت است، مجالی برای اندیشه‌ورزی در ماهیت قیام امام حسین (ع) و درس‌آموزی از آن است. یکی از زیباترین جلوه‌های سیاسی اجتماعی حماسه عاشورا عزت مثال‌زدنی و بی‌نظیر جبهه حق در حوادث آن است و چنانکه همه می‌دانیم جمله معروف «هیهات منا‌الذله» منقول از آن حضرت بر تارک این پرچم پرافتخار می‌درخشد.

سرنوشت تلخ جاماندگان از کشتی ولایت

از وجوه تشابه و اشتراک تاریخ صدر اسلام و تاریخ انقلاب اسلامی، وجود پدیده خاص ریزش‌ها و رویش‌ها است که البته می‌دانیم اصولاً خصیصه هر حرکت مستمری آن است که عده‌ای به دلایل مختلف از همراهی با آن بازبمانند و در طول زمان نیز عده‌ای به آن اضافه شوند. وجود ریزش و رویش در یک حرکت سیاسی‌ـ اجتماعی (آن هم از نوع انقلابی) اصلاً عجیب و غیرمنتظره نیست. با این حال، نوع مصادیق این پدیده، خصوصاً در بعد ریزش، گاهی سبب ایجاد شگفتی در تحلیل‌گران و ناظران بیرونی و درونی می‌شود.

پرونده ناتمام ۲ حج خونین

دهه اول ماه ذی‌الحجه و عید سعید قربان، یادآور کنگره عظیم حج، این فریضه الهی است؛ فریضه‌ای که نه‌تن‌ها یک عبادت جمعی است، بلکه در دل خود حرکتی وفاق‌آفرین و وحدت‌بخش بوده و محل حل چالش‌های اساسی مسلمین تلقی می‌شود. با پیروزی انقلاب اسلامی، دغدغه حضرت امام (ره) احیای حج ابراهیمی و نزدیک‌شدن هر چه بیشتر حج به ذات اصلی و کار‌کرد‌های ژرف خود بود. در مقابل دشمنان جهان اسلام و عمال منطقه‌ای آن به ویژه آل‌سعود تلاش‌های زیادی برای مانع‌تراشی در این مسیر به خرج دادند. در نخستین دهه از عمر انقلاب اسلامی، نمونه‌ای بارز از این تلاش جاهلانه در سال ۱۳۶۶ و در فاجعه کشتار حجاج بیت‌الله‌الحرام در راهپیمایی برائت از مشرکین بروز یافت. هر چند به دلایل و مصالح سیاسی، پرونده حج خونین ۶۶ به فراموشی سپرده شد و عملاً مورد مطالبه قرار نگرفت، اما گذر ایام نشان داد که روحیه و نیات رژیم آل سعود چندان تغییری نیافته‌است.

انتظارات فرهنگی از خانه ملت 

رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی که به مناسبت آغاز به کار مجلس یازدهم صادر فرمودند، «فرهنگ» را در کنار اقتصاد «در صدر فهرست اولویت‌های کشور» دانستند. این تأکید چندباره حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) بر اولویت فرهنگ خطاب به قوه مقننه، یادآور توصیه مکرر ایشان به نمایندگان ادوار گذشته مجلس در این حوزه و هشدار‌های ارائه شده در خصوص «ولنگاری و بی‌اهتمامی در حوزه فرهنگ» است؛ موضوعی که با توجه به اهمیت راهبردی فرهنگ نمی‌توان به‌راحتی از کنار آن گذشت و باید در خصوص ریشه‌های وقوع این پدیده در نظام مدیریتی کشور تأمل کرد. از این‌رو در این یادداشت خواهیم کوشید بر مهم‌ترین خاستگاه‌های بروز این معضل جدی نگاهی گذرا داشته باشیم

استحاله، تجدد یا تحول؟ 

رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت سی‌ویکمین سالگرد رحلت امام خمینی (ره) با اشاره به روحیه تحول‌خواهی و تحول‌انگیزی امام بزرگوار، «تحول» را متفاوت از «استحاله» و «تجدد وارداتی» دانسته و فرمودند: «تحوّل را نبایستی با استحاله فکری اشتباه گرفت. اندکی قبل از حکومت پهلوی و بعد، شدّتش در دوران حکومت پهلوی، چیزی به نام تجدّد وارد کشور شد، که این را به‌عنوان یک تحوّلی در زندگی ملّت ایران به‌حساب می‌آوردند؛ این تحوّل نبود، این استحاله ملّت ایران بود، هویت ملّت ایران را از او سلب کردن بود. یعنی در واقع ملّت ایران، هویت دینی خود، هویت ملّی خود، هویت تاریخی عمیق خود را در این تجدّد از دست داد.»

فرصتی برای رشد کسب‌وکار‌های مجازی

این روز‌ها به دلیل توصیه‌های پزشکان مبنی بر کاهش خروج از منزل در موارد غیرضرور، استفاده از ظرفیت مجازی برای کسب‌وکار‌های اقتصادی بیش‌ازپیش رشد یافته است. در این میان نسبت بین این کسب وکار‌ها و بستر‌های مورد مراجعه مردم، به‌ویژه پیام‌رسان‌های اجتماعی موضوع قابل‌توجهی است.

موسم مواسات و همدلی است

در طول بیش از چهار دهه گذشته یکی از ویژگی­‌های بارز انقلاب اسلامی، حمایت از مستضعفان و محرومان بوده و رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی در تمامی عمر گرانمایه خود همواره بر رسیدگی به وضعیت مستضعفان و محرومان جامعه و رفع مشکلات آنان تأکید داشتند و احقاق حقوق این طبقه و برقراری عدالت اجتماعی از دغدغه‌های همیشگی آن امام بزرگوار بود. امام بار‌ها تأکید فرمودند: «گمان نمی‌کنم عبادتی بالاتر از خدمت به محرومین وجود داشته باشد.» همچنین امام راحل (ره) همواره از پابرهنه‌ها و زاغه‌نشینان به‌عنوان «ولی‌نعمت» یاد می‌کردند و خواهان خدمتگزاری بیشتر به آن‌ها بودند. ایشان در سخنانی نغز و زیبا در این‌باره فرمودند: «به مستضعفان و مستمندان و زاغه‌نشینان که ولی‌نعمت ما هستند خدمت کنید.»

الگوی کارآمد آتش به اختیار جهاد اجتماعی

شیوع تلخ ویروس کرونا در کشور در چند هفته اخیر، هرچند موجبات درد و رنج بخشی از مردم ما را فراهم آورده و نگرانی‌هایی جدی در جامعه پدیدار نموده، اما درعین‌حال بار دیگر صحنه‌های زیبایی از ایثار و فداکاری جهادی در میان آحاد ملت و به‌خصوص کادر درمانی و نیرو‌های انقلابی را به رخ کشیده است. به‌گونه‌ای که می‌توان گفت این حضور حماسی کادر درمانی و نیرو‌های بسیجی، بخشی از ناکارآمدی‌های مدیریتی را جبران نموده است. انقلاب‌اسلامی در چهار دهه گذشته دوران‌های متفاوتی را پشت سر نهاده و جامعه انقلابی با چالش‌ها و مسائلی گوناگون با منشأ داخلی و خارجی مواجه شده است، از جمله چالش‌هایی که دولت و دستگاه اجرایی کشور با آن روبه‌رو بوده و تأثیرات مستقیمی بر جامعه داشته است، مسئله کارآمدی در حوزه‌های مختلف خصوصاً اقتصادی و اجتماعی است. اکنون می‌توان گفت برخی از ابعاد ناکارآمدی دستگاه اجرایی در حوزه اقتصادی و اجتماعی آسیب‌هایی جدی را متوجه کشور و جامعه کرده و به‌رغم آنکه در تمام این سال‌ها شاهد گردش نخبگانی در عرصه مدیریت امور اجرایی بوده‌ایم، چالش ناکارآمدی‌ها، برای انقلاب‌اسلامی هزینه‌زایی کرده است.

فرصت‌هایی که در دل کرونا است

شیوع کرونا در بخش وسیعی از دنیا از جمله ایران، علاوه بر آنکه نگرانی‌هایی را در بسیاری از مردم پدید آورده، درعین‌حال در اندک زمانی تغییرات گسترده‌ای در سبک زندگی فردی و اجتماعی ما رقم‌زده که نمی‌توان از کنار آن به‌سادگی گذشت. نمی‌توان منکر نگرانی‌ها و دغدغه‌های عمومی ناشی از شیوع بیماری شد، اما درعین‌حال در دل بروز این تهدید، فرصت‌هایی دیدنی نیز هست. مروری گذرا بر برخی از مهم‌ترین این تغییرات اجتماعی –که در زمان بسیار کوتاهی رخ‌داده است- خالی از فایده نخواهد بود

غلبه بر کروناهراسی دشوارتر از مقابله با کرونا

این روز‌ها که شیوع ویروس «کرونا» در بخش بزرگی از دنیا و از جمله کشور ما اذهان عمومی را متوجه خود کرده است، بار دیگر معضل دیرینه آشفتگی رسانه‌ای و خبری مقابله با بحران ناشی از این بیماری را با دشواری‌های جدی مواجه ساخته است. انتشار اخبار دروغ و بزرگنمایی از تلفات و پیامد‌های آن، القای یأس و مقابله با امیدآفرینی، تلاش برای بی اعتبارسازی اخبار و اطلاعات رسمی، دروغ‌پراکنی و تشویش اذهان عمومی بخش‌هایی از یک سناریوی بزرگ «جنگ شناختی» است که این روز‌ها در قالب «کروناهراسی» دنبال می‌شود.

انقلاب اسلامی، احیاگر ایران قوی

اقتدار و عظمت تاریخی ایران و ایرانیان امری نیست که صرفاً برگرفته از کلام و اذهان ساکنان این پهنه سرزمینی باشد و اتفاقاً مصادیقی بی‌شمار از اذعان متفکران مغرب زمین به این امر وجود دارد. عظمتی که ریشه در هویت تاریخی و تمدنی ایران داشته و در فتح قله‌های گوناگون سربلندی و افتخار تبلور یافته است.

پیشرفت، پسرفت یا توقف؟

در ایام­‌الله دهه فجر، سخن از دستاورد‌های انقلاب اسلامی و به‌خصوص مقایسه میان وضعیت کنونی کشور و دوره پیش از انقلاب اسلامی، بسیار است. در این میان مغرضان و دشمنان انقلاب گاه تلاش می‌کنند، دستاورد‌ها را ضعیف و ناچیز و حتی پسرفت معرفی کرده و آنگاه‌که در مقابل بزرگی این دستاوردها، ناتوان قرار می‌گیرند، آن‌ها را نتیجه گذر زمان و طبیعی معرفی و ادعا می‌کنند اگر انقلاب اسلامی رخ نمی‌داد نیز این پیشرفت‌ها حاصل می‌شد و در همه جای دنیا اتفاق می‌افتاد. اما به دلایلی که در ادامه خواهد آمد می­‌توان اثبات کرد که این پیشرفت‌­ها حقیقی و متأثر از انقلاب اسلامی است.

فرصت‌های حج برای تسری گفتمان اسلام ناب

رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله‌العالی) در دیدار اخیر مسئولان حج، بهره‌گیری از فرصت حج برای رساندن سخن نو جمهوری اسلامی به دنیا یعنی الگوی مردم‌سالاری دینی را مورد تأکید قرار دادند و گفتند: «ایستادگی جمهوری اسلامی ایران مقابل امریکا و زیر بار زور نرفتن ملت ایران، حقیقتی جذاب برای دنیا است که باید از این جاذبه برای نشر حقایق اسلام و ملت ایران استفاده کرد.» معظم له همچنین با تأکید بر اهمیت مسئله حج به‌عنوان یک حرکت سیاسی، اعتقادی و اجتماعی افزودند: «البته بسیاری از کشور‌ها از اهمیت و کارکرد‌های مهم حج غافلند ولی امام بزرگوار به ما آموختند که حج یک نقطه تحرک جدی و بین‌المللی است و منافع فراوانی از آن برای امت اسلامی مورد انتظار است... انعکاس مبانی سیاسی نظام جمهوری اسلامی و تبیین سخن نو آن برای دنیا یکی دیگر از کار‌های مهم و لازم در حج است.»

بسیج، راه‌حل مشکلات اقتصادی 

نشانه‌های عزت سپاه

رهبر معظم انقلاب‌اسلامی در دیدار اخیر فرماندهان سپاه با اشاره به دشمنی نظام سلطه با سپاه فرمودند: «سپاه، هم در زمینه سخت‌افزار، هم در زمینه نرم‌افزار، در وادی تعالی و پیشرفت، در جادّه تعالی و پیشرفت کاملاً جلو رفته و امتحان خوبی پس داده؛ اعتقاد بنده این است که اوج گرفته؛ و همین هم موجب شده است که امریکا و دستگاه استکبار و آدم‌های بدِ دنیا، با سپاه خیلی بد بشوند. لابد در این اخبار و نوشته‌ها و گفته‌ها و فضای مجازی و ... در دنیا مشاهده می‌کنید که چقدر علیه سپاه حرف زده می‌شود، کار می‌شود؛ ایادی و امتداد آن‌ها در داخل کشور هم -که حالا خیلی قابل توجّه نیستند لکن هستند، وجود دارند- همین‌جور؛ سعی می‌کنند گوشه‌کنار اگر بتوانند، یک نقطه‌ضعفی از سپاه پیدا کنند، آن را درشت کنند. امریکا هم که خب به خیالِ خودش ضربه می‌زند و مثلاً سپاه را تحریم می‌کند؛ این موفّقیت­ها، این پیشرفت‌ها و این برجستگی‌ها است که این دشمنی‌ها را جلب می‌کند؛ این مایه افتخار است؛ کما اینکه عزّت سپاه را هم در چشم افراد، آدم‌ها و حتّی دشمن‌ها بالا می‌برد. یعنی همین پیشرفت‌ها موجب می‌شود که سپاه در چشم دشمنان، چه برسد به دوستان، عزّت پیدا کند، عزیز بشود؛ و امروز این‌جور است و این عزّت بحمدالله پیداشده. خب این‌ها بخشی از مناقب سپاه پاسداران انقلاب‌اسلامی است.»

مکتبی که آموزگار عزت است

حج، خاستگاه حل مسائل امت اسلامی

رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) در پیام خود به حجاج بیت‌الله الحرام، مانند سال‌های گذشته، پیرامون کنگره عظیم حج و نیز مسائل و ابتلائات مهم، راهبردی و حائز اولویت جهان اسلام به تبیین نکات مهمی پرداختند. با توجه به جایگاه پیام حج، ولی امر مسلمین و تأثیر آن در فضای جهان اسلام، مخاطب توجه به سه مسئله یاد شده، نه‌فقط، حجاج، که در حقیقت کل امت اسلامی هستند، در ادامه به محور‌های راهبردی پیام یادشده اشاره می‌شود

سیاست شیطانی در کمین آیین ابراهیمی

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر دست‌اندرکاران و کارگزاران حج جمهوری اسلامی ایران فرمودند: «از جمله خطا‌های بزرگی که همیشه می‌شنفتیم، حالا هم گاهی از بعضی از زبان‌های بی‌مبالات نسبت به حقایق اسلامی صادر می‌شود این است که «حج را سیاسی نکنید»؛ یعنی چه سیاسی نکنید؟ آنچه ما در حج لازم داریم از امور سیاسی، عین تعالیم اسلام است؛ ایجاد وحدت یک امر سیاسی است، این امر اسلام است، این عبادت است؛ بله، اینکه بیایند منع کنند از این حرکات سیاسی این‌جوری، آن هم یک عمل سیاسی است، منتها سیاست غیردینی، سیاست ضدّدینی؛ اینکه بگویند در حج حق ندارید به امریکا بگویید بالای چشمت ابرو است، این [هم]یک حرکت سیاسی است، منتها حرکت سیاسی شیطانی است، حرکت سیاسی غیراسلامی است.»

اصول دکترین بازدارندگی فراگیر

رهبر معظم انقلاب اسلامی بنیان نظریه مقاومت را مبتنی بر «بازدارندگی» ترسیم و بر لزوم نیل به این نقطه هدف در ابعاد گوناگون اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تأکید کردند: «هدف مقاومت عبارت است از رسیدن به نقطه بازدارندگی. هم در اقتصاد، هم در مسائل سیاسی کشور، هم در مسائل اجتماعی، هم در مسائل نظامی باید به نقطه‌ای برسیم که این نقطه بازدارنده باشد، یعنی بتواند جوری خود را نشان بدهد که دشمن را از تعرّض به ملّت ایران در همه زمینه‌ها منصرف کند؛ دشمن ببیند فایده‌ای ندارد و با ملت ایران نمی‌تواند کاری بکند. ما امروز در بخش نظامی تا حدود زیادی به این بازدارندگی رسیده‌ایم. این هم که می‌بینید روی مسئله موشک و مانند این حرف‌ها اصرار می‌کنند، به خاطر همین است؛ می‌دانند که ما به بازدارندگی رسیده‌ایم، به نقطه تثبیت رسیده‌ایم، می‌خواهند کشور را از این محروم کنند، و البتّه هرگز نخواهند توانست.»

دانشگاه و پیشرفت کشور

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر استادان دانشگاه‌ها فرمودند: «دانشگاه علاوه بر وظیفه‌ای که نسبت به درون خود دارد، یک وظیفه‌ای هم درباره جامعه دارد. وظیفه درونی، همین تولید علم، پیشرفت علمی، تربیت علمی است؛ وظیفه بیرونی، اثرگذاری در مجموع جامعه است. دانشگاه نمی‌تواند از مسائل جامعه منفک و منزوی باشد.» از مهم‌ترین مؤلفه‌های اقتدار ملی یک کشور، قدرت علمی است که از ظرفیت‌سازی در حوزه دانش و فناوری نشئت می‌گیرد. در کشور ما نیز به برکت انقلاب اسلامی و روحیه اعتمادبه‌نفس ملی ناشی از آن، گام‌های بزرگی در این مسیر برداشته‌شده و حوزه علم و فناوری یکی از حوزه‌های پیشتاز و البته پیش‌برنده پیشرفت کشور است. در این میان، دانشگاه‌ها کانون اصلی این حوزه به شمار رفته و انتظار می‌رود که نقش فعال‌تری در این عرصه ایفا کنند. اینک به مهم‌ترین انتظارات انقلاب اسلامی از دانشگاه در این حوزه می‌پردازیم:

رسانه‌های بی­‌شناسنامه یا شناسنامه‌دار

بازآرایی در مقابل تهاجم اقتصادی و روانی دشمن