اظهارات اخیر «جان‌کری»، وزیر امور خارجه امریکا که ماه‌های پایانی عمر دولت اوباما را سپری می‌کند، حاوی نکات مهمی از گذشته و حال سیاست‌های رژیم ایالات‌متحده امریکا بود؛ سیاست‌هایی که گرچه در تاکتیک‌ها تفاوت کرده، اما در ماهیت کلی و اهداف راهبردی همچنان بر مدار قبلی است.
اکنون در حدود یک سال از فاجعه غمبار منا می‌گذرد و افکار عمومی و نخبگان کشورمان پرسش‌های فراوانی در خصوص چرایی وقوع این حادثه و ابعاد گوناگون آن در برابر رژیم سیاسی حاکم بر حجاز مطرح کرده‌اند. پرسشگری و مطالبه‌گری ملت ایران و به ویژه رهبر معظم انقلاب حتی دیدگان خواب نگاه داشته شده جهان اسلام را بیدار کرده است و پس از پیام بیدارگرانه معظم‌له، بسیاری در امت اسلامی به خود آمده و شجره خبیثه ملعونه آل‌سعود را استیضاح کرده‌اند.
از همان روزهایی که «برجام» اعلام شد، مهم‌ترین انتظار زمان تحقق وعده‌هایی بود که طرف غربی در این متن ارائه کرده بود و به طور مشخص برچیده شدن کلیه تحریم‌های مالی و اقتصادی مطالبه عمومی مردم بود. هرچند با گذشت چند ماه و زمانی که تعهدات ایران انجام پذیرفت، روشن شد که این توقع از امریکایی‌ها زیاد است و نمی‌توان در مورد گشایش‌های پسابرجامی چندان حساب کرد.
اما جای این سؤال هست که چرا گشایش‌هایی که سال پیش در چنین روزهایی مرتباً وعده داده می‌شد- و حتی برخی در این مسیر راه مبالغه را در پیش می‌گرفتند- اکنون چرا تحقق نیافته است؟ به عبارت دیگر چرا امریکایی‌ها با نقض برجام، مسیر خدشه‌دار کردن آن را هموار می‌سازند؟ آیا مسیر «برجام» برای آنها دیگر مطلوبیتی ندارد یا آنکه مسئله چیز دیگری است!
هرچند وعده داده می‌شد که با وقوع توافق ایران با قدرت‌های غربی در پرونده هسته‌ای، تحریم‌های ظالمانه غرب برداشته می‌شود، اما اکنون تقریباً بر همه مسجل شده که تفاوت دوره پسابرجام با پیشابرجام «تقریباً هیچ!» است که البته مورد اذعان برخی چهره‌های دولتی همچون ولی‌الله سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی نیز قرارگرفته است. اما در عین‌حال تجربه دیگری که در سال‌های اخیر به دست آورده‌ایم عبارت است از «دستبردهای پساتوافق»، به این معنا که طرف غربی در هر مرحله از توافق با اخذ امتیازهای قابل‌توجهی اعلام توافق برای لغو بخشی از تحریم‌ها را می‌نماید و در کمتر از چند هفته مبلغی معادل آنچه عاید ایران در توافق بوده است را با ترفندی دیگر اخذ می‌کند.
ماجرای ورود غیرقانونی تفنگداران دریایی امریکایی به آب‌های سرزمینی کشورمان که منجر به بازداشت این نیروها شد، روز گذشته تیتر بسیاری از رسانه‌های داخلی و بین‌المللی را به خود اختصاص داد. آزادی این نیروها در کمتر از 24 ساعت پس از تجاوز نکته مهمی بود که در این ماجرا برجسته گردید. فارغ از دلیل ورود این نیروها و حاشیه‌هایی که در این‌باره مطرح می‌شود، مقایسه‌ای میان این حادثه و حادثه دیگری- که به آن اشاره خواهد شد- نکات مهمی را روشن خواهد کرد.
شناسایی و بازداشت تعدادی از عوامل نفوذی دشمن در رسانه‌ها از سوی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بخشی از ابعاد پنهان پروژه پیچیده نفوذ را آشکار ساخت، البته همان‌گونه که انتظار می‌رفت این برخورد امنیتی- قضایی با عصبانیت دشمن مواجه شد و این نوع واکنش، به‌خوبی این حقیقت را آشکار ساخت که نفوذ واقعیتی انکارناپذیر بوده و در ارتباط داشتن عوامل مذکور با پروژه نفوذ نباید تردید کرد.
14 سال پیش در 11 سپتامبر 2001 میلادی (20 شهریور 1380) حادثه‌ای در محله منهتن نیویورک آمریکا رخ داد که چشم‌های جهان را به خود خیره ساخت. هرچند این حادثه در یک روز گرم تابستانی به وقوع پیوست، اما تأثیرات و تبعات آن در عرصه بین‌الملل تا بیش از یک دهه ادامه یافت و هنوز هم برخی پیامدهای آن را می‌توان مشاهده کرد. در این یادداشت تلاش خواهد شد به گونه اجمالی به برخی از مهم‌ترین پیامدهای جهانی این رویداد پرداخته شود
نخستین روزهای آوریل سال جاری بود که «هنری کیسینجر» و «اریک شولتز» دو تن از وزیران اسبق خارجه آمریکا در یادداشتی در روزنامه وال‌استریت‌ژورنال، با اشاره به مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه موسوم به 1+5 به تبعات برداشته شدن تحریم‌های ایران پرداخته و مدعی شدند که تهران به دنبال گسترش «هژمونی» خود در منطقه است و تفاهم هسته‌ای به تقویت این روند منجر می‌شود. ا
تبیین بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار مجمع جهانی اهل‌بیت (ع)
رهبر معظم انقلاب اسلامی دوشنبه در دیدار میهمانان اجلاس مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) و اجلاس اتحادیه‌ی رادیو و تلویزیون‌های اسلامی، با اشاره به نیت شوم دشمنان سلطه‌گر برای بازگشت و نفوذ در ایران اسلامی فرمودند: «نقشه‌ی دوم دشمن نفوذ است. می‌خواهند در کشورهای اسلامی و در کشورهای این منطقه، یک نفوذی به وجود بیاورند که تا ده‌ها سال ادامه داشته باشد. امروز آمریکا آبروی گذشته را در این منطقه ندارد. می‌خواهند این را بازسازی کنند. در کشور ما هم قصدشان همین است. در ایران هم نیت‌شان این است. آنها به خیال خودشان، در این جریان مذاکرات هسته‌ای (این توافقی که حالا نه در اینجا هنوز تکلیفش معلوم است، نه در آمریکا؛ هم اینجا معلوم نیست که رد بشود یا قبول، هم آنجا معلوم نیست که رد بشود یا قبول) نیت آنها این بود که از این مذاکرات و از این توافق، وسیله‌ای پیدا کنند برای نفوذ در داخل کشور. ما این راه را بستیم و این راه را به‌طور قاطع خواهیم بست. نه نفوذ اقتصادی آمریکایی‌ها را در کشورمان اجازه خواهیم داد، نه نفوذ سیاسی آنها را، نه حضور سیاسی آنها را، نه نفوذ فرهنگی آنها را. با همه‌ی توان (که این توان هم بحمدالله امروز توان زیادی است) مقابله خواهیم کرد. اجازه نخواهیم داد.» با توجه به اهمیت مقابله با این سناریوی راهبردی نظام سلطه، در این نوشتار کوشیده خواهد شد به‌طور مختصر، برخی محورها و منافذ رخنه‌ی دشمن مورد بررسی قرار گیرد.
کمتر از دو سال پیش در یادداشتی به اظهارات از مشاورین احمدی‌نژاد که گفته بود: «اگر اصولگراها برنده انتخابات می‌شدند، خوشحال نمی‌شد. همان روزشمارش آرا من تماسی با ایشان داشتم و فهمیدم احمدی‌نژاد از انتخاب روحانی خوشحال شده است.» اشاره‌ای کردم و همین موضوع بهانه‌ای شد برای آنکه میان بنده و یکی از مخاطبان که او هم از فعالان جبهه انقلاب است، مناقشه‌ای کامنتی آغاز شود. در پاسخ به جمله‌ای از او که در آن تصریح‌شده بود «من هم از رأی آوردن آقای روحانی ناراحت نشدم» نوشتم
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از دانشجویان در پاسخ به سؤالی درباره «وضعیت مبارزه با استکبار پس از مذاکرات هسته‌ای» فرمودند: «مبارزه با استکبار و نظام سلطه براساس مبانی قرآنی، هیچ‌گاه تعطیل‌پذیر نیست و امروز امریکا کامل‌ترین مصداق استکبار است. به مسئولان مذاکره‌کننده نیز گفته‌ایم که فقط در موضوع هسته‌ای حق دارید مذاکره کنید و با اینکه طرف امریکایی گاهی مسائل منطقه، از جمله سوریه و یمن را پیش می‌کشد، مسئولان ما می‌گویند در این مسائل مذاکره نمی‌کنیم. مبارزه با استکبار جزو مبانی انقلاب و از کارهای اساسی است، بنابراین و خودتان را برای ادامه مبارزه با استکبار آماده کنید.» هرچند این بیان معظم له به خوبی روشنگر موضوع رسمی نظام در خصوص آینده اصل استکبارستیزی و مبارزه با نظام سلطه در جمهوری اسلامی ایران است، اما نیم نگاهی به خاستگاه این رویکرد می‌تواند اهمیت این اصل اساسی را روشن‌تر سازد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سالگرد ارتحال بنیانگذار جمهوری اسلامی در توصیف اصول اندیشه و مکتب امام به هفت مورد از مؤلفه‌های بنیادین این مکتب نورانی اشاره کردند که به نظر می‌رسد چراغ راه نظام و انقلاب خصوصاً در مقطع پیش رو باشد. اکنون که موضوع مذاکرات به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل کشور مورد توجه محافل گوناگون است، می‌توان با سنجه همین اصول مکتب امام (ره) به بررسی بایدها و نبایدهای مذاکرات هسته‌ای و نقشه راه صحیح آن دست یافت.
یکی از مسائلی که در انبوه خبرهای حوزه سیاست خارجی به‌گونه‌ای کمرنگ به آن پرداخته شد، خبر تفاهم میان وزارت امور خارجه ایران و امریکا برای توسعه دفاتر حافظ منافع دو کشور در پایتخت‌های متقابل است. ازآنجاکه این موضوع از جهاتی مهم و راهبردی بود و دارای پیامدها و تبعات ویژه‌ای است، ضروری است به تأمل در باره آن بپردازیم:
تأملی در اهداف پنهان دشمن در مذاکرات
در طول بیست ماهی که از دوره‌ی جدید مذاکرات هسته‌ای می‌گذرد، علی‌رغم تفاوت‌هایی با ادوار گذشته، یک ویژگی همچنان به چشم می‌خورد و آن لحن و ادبیات تهدیدآمیز محور طرف غربی 5+1 و به عبارت روشن‌تر، ایالات متحده‌ی آمریکاست. هرچند گوش‌ها به شنیدن عبارت تکراری «تمام گزینه‌های روی میز» عادت کرده‌اند، اما بسیاری انتظار داشتند تا پس از رسیدن به توافق ژنو، این رویکرد تغییر یابد و دیگر شاهد تکرار چنین عبارتی از طرف غربی نباشیم.
این روزها و پس از انتشار بیانیه‌ی لوزان، نگاه‌های تحلیل‌گران به آینده‌ی روابط جمهوری اسلامی ایران و غرب و به‌طور مشخص ایالات متحده‌ی آمریکا دوخته شده است. به‌ویژه آنکه گاه شنیده می‌شود بیانیه‌ی مذکور و مسیر مذاکرات هسته‌ای، آغازی است برای تنش‌زدایی و کاهش تخاصم با آمریکا و نکته‌ی قابل تأمل آنکه گاه چنین سخنانی از زبان برخی افراد مسئول نیز کم‌وبیش شنیده می‌شود. برای پاسخ به این پرسش‌ها که «آیا به‌واقع مذاکرات هسته‌ای پله‌ی اول برای رسیدن به بام تعامل سازنده با جهان است؟» و اینکه «ادامه‌ی این مسیر به پایان خصومت و تنش ختم خواهد شد یا خیر؟» باید از جنبه‌های گوناگون به بررسی این موضوع پرداخت که در این یادداشت تلاش خواهد شد در چهار سطح تحلیل، به پاسخ این پرسش‌ها پرداخته شود.د
ر نخستین روز سال 1394، رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات خود در جوار حرم رضوی، به موضوع مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و 1+5 اشاره نمودند و به ذکر چهار تذکر در این باب پرداختند. اینک که در مرحله‌ای حساس از روند مذاکرات هسته‌ای هستیم و طرفین با انتشار بیانیه مشترک مطبوعاتی در لوزان آماده بحث، بررسی و نگارش متن نهایی توافق احتمالی می‌شوند، مداقه‌ای بر این چهار محور مورد تأکید معظم‌له، بسیاری از ابهامات را در خصوص منافع ملی جمهوری اسلامی ایران در روند جاری، برطرف خواهد ساخت.
بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع کارکنان و فرماندهان نیروی دریایی، حاوی نکات مهمی در فهم عمیق و واقعی از روند پیش روی مذاکرات هسته‌ای بود و می‌توان آن را به‌مثابه نقشه راه مذاکره‌کنندگان کشورمان دانست. در این یادداشت خواهیم کوشید نگاهی گذرا بر برخی نکات مهم این بیانات بیندازیم.
[دشمنان] فهمیدند که اگر در دنیای اسلام مذاهب اسلامی گریبان یکدیگر را بگیرند و کشمکش با همدیگر را شروع کنند، رژیم غاصب صهیونیست نفس راحتی خواهد کشید؛ این را خوب فهمیدند، درست فهمیدند؛ لذا ازیک‌طرف گروه‌های تکفیری را به راه می‌اندازند که نه‌فقط شیعه را تکفیر کنند، بلکه بسیاری از فِرق اهل سنت را هم تکفیر کنند؛ از آن‌طرف هم یک عده مزدور را به راه بیندازند که برای این آتش هیمه فراهم کنند، بنزین روی آتش بریزند؛ که می‌بینید، می‌شنوید، یا خبر دارید. وسایل ارتباط‌جمعی و رسانه در اختیار اینها می‌گذارند؛ در کجا؟ در امریکا! در کجا؟ در لندن! آن تشیعی که از لندن و از امریکا بخواهد برای دنیا پخش بشود، آن تشیع به درد شیعه نمی‌خورد.
آنچه در خشت خام دید...
یک سال پیش رهبر معظم انقلاب در جمع دانشجویان و دانش آموزان که به مناسبت سالگرد تسخیر لانه جاسوسی به محضرش شرفیاب شدند جملاتی فرمود که امروز از همیشه خواندنی‌تر است:
«این مذاکره‌ای که امروز دارد انجام می‌گیرد با شش کشور - که آمریکا هم جزو این شش کشور است - فقط در مورد مسائل هسته‌ای است و لاغیر. بنده هم اوّلِ امسال در مشهد مقدّس در سخنرانی گفتم [که] مذاکره در موضوعات خاص اشکالی ندارد؛ منتها گفتم
من اعتماد ندارم، خوش‌بین نیستم به مذاکره، لکن می‌خواهند مذاکره کنند، بکنند؛ ما هم به اذن‌الله ضرری نمی‌کنیم.
یک تجربه‌ای در اختیار ملّت ایران است - که حالا من مختصراً عرض خواهم کرد - این تجربه ظرفیّت فکری ملّت ما را بالا خواهد برد؛
مثل تجربه‌ای که در سال ۸۲ و ۸۳ در زمینه‌ی تعلیق غنی‌سازی انجام گرفت، که آن‌وقت تعلیق غنی‌سازی را در مذاکرات با همین اروپایی‌ها، جمهوری اسلامی برای یک مدّتی پذیرفت.
خب ما دو سال عقب افتادیم، لکن به نفع ما تمام شد. چرا؟
چون فهمیدیم که با تعلیق غنی‌سازی، امید همکاری از طرف شرکای غربی مطلقاً وجود ندارد. اگر ما آن تعلیق اختیاری را - که البتّه به‌نحوی تحمیل‌شده بود، لکن ما قبول کردیم، مسئولین ما قبول کردند - آن روز قبول نکرده بودیم، ممکن بود کسانی بگویند خب یک ذرّه شما عقب‌نشینی می‌کردید، همه‌ی مشکلات حل می‌شد، پرونده‌ی هسته‌ای ایران عادی می‌شد.
آن تعلیق غنی‌سازی این فایده را برای ما داشت که معلوم شد با عقب‌نشینی، با تعلیق غنی‌سازی، با عقب افتادن کار، با تعطیل کردن بسیاری از کارها مشکل حل نمی‌شود؛ طرف مقابل دنبال مطلب دیگری است؛ این را ما فهمیدیم، لذا بعدازآن شروع کردیم غنی‌سازی را آغاز کردن.
امروز وضعیّت جمهوری اسلامی با سال ۸۲، زمین تا آسمان فرق کرده؛ آن روز ما چانه می‌زدیم سرِ دو، سه سانتریفیوژ، [ درحالی‌که] امروز چندین هزار سانتریفیوژ مشغول کارند. جوان‌های ما، دانشمندان ما، محقّقین ما، مسئولین ما همّت کردند، کارها را پیش بردند. بنابراین از مذاکراتی هم که امروز در جریان است، ما ضرری نخواهیم کرد.
البتّه بنده همچنان که گفتم خوش‌بین نیستم؛ من فکر نمی‌کنم [از] این مذاکرات آن نتیجه‌ای را که ملّت ایران انتظار دارد، به‌دست بیاید، لکن تجربه‌ای است و پشتوانه‌ی تجربی ملّت ایران را افزایش خواهد داد و تقویت خواهد کرد؛ ایرادی ندارد امّا لازم است ملّت بیدار باشد. ما از مسئولین خودمان که دارند در جبهه‌ی دیپلماسی فعّالیّت می‌کنند، کار می‌کنند، قرص و محکم حمایت می‌کنیم، امّا ملّت باید بیدار باشد، بداند چه اتّفاقی دارد می‌افتد [تا] بعضی از تبلیغاتچی‌های مواجب‌بگیر دشمن و بعضی از تبلیغاتچی‌های بی‌مزدومواجب - از روی ساده‌لوحی - نتوانند افکار عمومی را گمراه کنند.»
آری مرد الهی، آنچه خیلی‌ها در آیینه ندیدند، در خشت خام دید ...
در ۱ اسفند ۱۲۰۶ (۲۱ فوریه ۱۸۲۸) یعنی پس از پایان جنگ ایران و روسیه در قفقاز جنوبی و آذربایجان، بین روسیه و ایران، عهدنامه ای موسوم به ترکمانچای امضا شد. طی این قرارداد قلمروهای باقی‌مانده ایران از معاهده گلستان در قفقاز شامل خانات ایروان و نخجوان به روسیه واگذار شد. ایران حق کشتی‌رانی در دریای خزر را از دست داد و ملزم به پرداخت ۱۰ کرور تومان به روسیه شد. اما نکته ای که کمتر بدان پرداخته می شود و گاه در لابه لای صفحات تاریخ گم می شود، در فصل هفتم این معاهده به چشم می خورد
به جنگ اخیر غزه ورای تحولات میدانی و اقدامات صهیونیست‌ها و مقاومت از زاویه‌ای دیگر نیز می‌توان نگریست و آن نوع نگاه جریان‌های گوناگون فکری و سیاسی جهانی به عرصه موردنظر است. از این منظر صحنه اخیر غزه را می‌توان عیاری برای اعتقاد و احترام به ارزش‌های انسانی دانست. در روزهای اخیر تقریباً هیچ انسان آزاده‌ای در جهان در مقابل جنایات رژیم کودک‌کش صهیونیستی در غزه سکوت نکرده و هرکس به سهم خود کوشیده است تا نفرت‌اش را نسبت به این فاجعه انسانی نشان دهد.
تبیین بیانات رهبر معظم انقلاب در جمع مسئولان نظام ؛
هرچند در طول سال‌های متمادی پس از انقلاب اسلامی دشمنان تلاش کرده‌اند با تهدیدات نظامی، ملت ایران را از مسیر استقامت و استقلال‌طلبی به حاشیه برانند، اما در عمل پوچی این تهدیدات ثابت‌شده است و با دلایل گوناگون می‌توان آن را به اثبات رساند. 
رهبر معظم انقلاب اسلامی، در دیدار مسئولان قوه قضائیه ضمن اشاره به این نکته که «یکی از چالش‌های اصلی کشور، خصومت و مخالفت جدی نظام سلطه غرب با نظام اسلامی است که باید این حقیقت را فهمید و درک کرد»خاطرنشان کردند: «اگر خصومت نظام سلطه را متوجه نشویم، در تحلیل مسائل کشور دچار اشتباه خواهیم شد. کسانی که حاضر نیستند برخورد خصمانه جبهه دشمن را ببینند، همانند کسانی هستند که چشم خود را به روی دشمن می‌بندند.»
از این منظر می‌توان یکی از چالش‌های مسیر ایستادگی و پیشرفت را اشتباه در شناخت دشمن و مصادیق آن دانست. طبیعی است که برای دشمن نیز مطلوب آن است که تا جای ممکن بتواند از غفلت‌ها و تغافل‌های جبهه خودی سوءاستفاده حداکثری بکند. بر این اساس هدف عمده بخشی از عملیات ادراکی و جنگ روانی نظام سلطه در سال‌های اخیر، به اشتباه انداختن نخبگان جبهه خودی در شناخت دشمن و راهبردهای آن بوده است.
پایان بدون نتیجه مذاکرات اخیر میان ایران و 1+5 در وین، هرچند بر ابهامات موجود بر‌آینده مذاکرات و این پرونده خبر‌ساز افزود، اما در عین حال مؤید پیش‌بینی‌هایی بود که صاحب‌نظران واقع‌بین نسبت به رویکرد طرف غربی و پیامدهای آن در مذاکرات داشتند.
این روزها تحولات مربوط به اوکراین و مواجهه‌ی روسیه و غرب در موضوع این کشور، که به انتزاع و الحاق شبه‌جزیره‌ی راهبردی کریمه انجامید، در صدر مسائل بین‌المللی پیگیری می‌شود و تحلیل‌گران و صاحب‌نظران هر یک از منظر خود تلاش می‌کنند تا ابعادی از این آوردگاه استراتژیک را مورد ارزیابی و بررسی قرار دهند. با این حال، آنچه کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد نسبت مسائل اخیر اوکراین با جمهوری اسلامی ایران و تأثیر و تأثرات پیرامونی آن است. به بیان دیگر، اینکه روند کنونی که در بحران شمال دریای سیاه در حال بروز است چه پیامدهایی برای ایران و روابط خارجی آن خواهد داشت، موضوعی است که در این نوشتار کوشیده خواهد شد تا حد مقدور مورد واکاوی قرار گیرد.
