بیجهت ذوقزده نشوید!
«عزل»، «ترور»، «دستگیری» و... کلماتی بود که در چند روز اخیر در مورد رئیس سازمان اطلاعات سپاه از رسانههای بیگانه شنیده شد. البته معدود افرادی در داخل از روی بیاطلاعی یا حب و بغضها چیزهایی شبیه همین حرفها را تکرار کردند.
«عزل»، «ترور»، «دستگیری» و... کلماتی بود که در چند روز اخیر در مورد رئیس سازمان اطلاعات سپاه از رسانههای بیگانه شنیده شد. البته معدود افرادی در داخل از روی بیاطلاعی یا حب و بغضها چیزهایی شبیه همین حرفها را تکرار کردند.
انسان موجودی کمالگراست و ذاتاً به حرکت بهسوی تکامل و پیشرفت هرچه بیشتر تمایل دارد و این تمایل در رفتار جمعی انسانها نیز مشاهده میشود. اما گاه مشاهده میشود فرد یا مجموعهای از افراد حرکت در مسیری متعارض با این تمایل ذاتی را پیشنهاد میدهند. همین حرکت «ارتجاعطلبانه» یکی از آسیبهای پیش روی انقلاب اسلامی بوده و برخی افراد به زبانهای مختلف خواستار توقف مسیر تکاملی انقلاب اسلامی شده و به «ارتجاع» توصیه کردند. آشکار است که توصیهکنندگان هیچگاه تصریح به ارتجاعطلبی خود نمیکنند و اتفاقاً با الفاظ فریبنده، اما تهی از معنا، پیشنهاد خود را مترقیانه جلوه میدهند. اما چه نوع وسوسههای ارتجاعطلبانه در برابر انقلاب عرضه شده و به دنبال چه بودهاند؟
روایتی از متن و فرامتن مراسم سالگرد ارتحال امام امت (ره)
در فرهنگ جامعه اسلامی، یکی از مهمترین ابزارهای ارتباطی امام با امت، سخن گفتن است و در نظام انقلابی مبتنی بر امامت و امت این ابزار ارتباطی کارویژه مهمی چه در حوزه حکمرانی و چه هدایت عمومی یافته است. در این میان رهبر معظم انقلاب اسلامی همهساله دو سخنرانی اصلی دارند که در میان سایر بیانات ایشان نقش محوری و اساسی ایفا میکنند، بیانات آغاز سال در حرم مطهر رضوی و بیانات به مناسبت سالگرد ارتحال امام در مرقد مطهر امام خمینی (ره). اولی بر نامگذاری سال و جهتگیری یکساله متمرکز است و دومی بر گفتمانسازی مبتنیبر مکتب امام (ره).
رسانههای غربی چنین وانمود میکنند که دلیل به درازا کشیده شدن مذاکرات موسوم به احیای برجام، اختلاف بر سر تروریستی خوانده شدن سپاه از سوی امریکا است و مدعی شدهاند که عقبنشینی واشنگتن از این تصمیم، منوط به انصراف ایران از خونخواهی سردار دلها است. آیا واقعاً موضوع انتقامگیری از قاتلان حاج قاسم مانع از تحقق توافق شده است؟
روزها، ساعات، دقایق و ثانیهها شتابان در حال گذرند و همگی این نکته را به یادمان میآورند که به لحظات پایان قرن نزدیک میشویم. قرن چهاردهم هجری شمسی، قرنی پرحادثه بود که با تحولات مهمی در ایران و جهان مقارن شد و نقاط عطفی در تاریخ بشر در آن به وقوع پیوست.
پس از تأکیدات رهبر معظم انقلاباسلامی بر ضرورت جهاد تبیین برای مقابله با تهاجم رسانهای و نرم دشمن، بحثهای گوناگونی در خصوص این جهاد در فضای رسانهای و نخبگانی مطرح شده، اما اقداماتی، چون تصویب بودجه نسبتاً هنگفت برای آن چالشهایی را در افکار عمومی پدید آورد و در نهایت با تذکر اخیر معظمله مواجه شد.
همانگونه که رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند در «جهاد تبیین» بار اصلی بر دوش رسانهها است و همه ما متولیان حوزه رسانه در درجه نخست باید از خود بپرسیم که چرا در این امر خطیر نتوانستهایم در حد انتظار به تکلیف انقلابی خود عمل کنیم؟ بهنظر میرسد بهرغم مجموعه وسیعی از اقداماتی که در حوزه رسانهای در جبهه انقلاب اسلامی رخ داده، فقدان یک «الگوی کنش رسانهای» متناسب با «جهاد تبیین» مانع از اثربخشی تمامعیار و مطلوب این اقدامات شده است. اینکه چنین الگویی چیست و چه ابعاد و ساختارهایی دارد، نیازمند مداقه و جهد فکری و عملی است، اما برخی از مهمترین مؤلفههای مبانی آن را به شرح ذیل میتوان بررسی نمود
هرچند فتنه ۸۸ شبیه بسیاری از مدلهای تکرارشده «انقلابهای رنگی»، با پروپاگاندای دروغین تقلب در انتخابات شروع شد، اما خیلی زود نشانههای فتنهای آشکار گشت که ریشه در انحرافات و دگردیسیهای بیستساله یک جریان سیاسی داشت. آنها که با هدایت و تحریک دشمن، مردم را به اغتشاش دعوت کردند، از سال ۶۸ مسیری را پیموده بودند که لاجرم به فتنه ۸۸ ختم میشد. فراتر از شبهه واهی تقلب که هیچ سند محکمهپسندی نداشت، طراحان و بازیگران آگاه یا فریب خورده سناریوی فتنه به تدریج شبهات دیگری را مطرح نمودند که در ظاهر با هدف انتقاد از نحوه مواجهه نظام و، ولی فقیه با این جریان استحاله شده بیان میشد، ولی در واقع با هدف فرار رو به جلو و سلب مسئولیت از پاسخگویی فتنهگران بابت تهمتها و خسارتهای بزرگ آنان به کشور طرح میشد. به عبارت دیگر، شبهات فوق کارآمدی نظام در پیشگیری از وقوع فتنه را زیر سؤال برده و با مقصرنمایی از نظام و رهبری، این تلقی را به وجود میآورد که با تدابیری میشد از وقوع فتنه جلوگیری کرد.
حکم انتصاب اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی برای دوره جدید، علاوه بر آنکه نشانگر ورود نسل جدیدی از کارشناسان و متخصصان جوان حوزه دانش و فرهنگ به این شورا است، چارچوب کلی انتظارات رهبر معظم انقلاب اسلامی از این شورا را نیز ترسیم میکند؛ انتظاراتی مهم و حساس که شاید نه بهاندازه جوانگرایی در ترکیب شورا، موردتوجه رسانهها و تحلیلگران قرار گرفته باشد و مستلزم دقت نظر و واکاوی بیشتری است.
از مهمترین توصیههای اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار هیئت دولت سیزدهم، بازسازی انقلابی و عقلانی عرصههای مدیریتی کشور بود. اکنون و با ابلاغ این مأموریت مهم به دولت جدید، فهم از چیستی و چرایی این بازسازی ضرورتی انکارناپذیر است.
بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر مسئولان قوه قضائیه و نیز حکم معظمله در انتصاب رئیس جدید این قوه را میتوان نوعی تحسین حرکت تحولی دو سال اخیر قوه و انتظار استمرار و ارتقای این رویکرد در دوره رئیس جدید این نهاد دانست. ایشان در بیانات خود با اشاره به کارنامه پرافتخار آیتالله رئیسی در مدیریت قوه، رئیس جدید را به تداوم این روند مثبت توصیه فرمودند. روشن است که ویژگی هایی، چون مردمگرایی، تحولخواهی، فسادستیزی، کار و همت جهادی، تکیه بر نیروهای انقلابی و مؤمن و استفاده حداکثری از نیروهای توانمند و کارآمد بخشی از کارنامه مدیریتی آقای رئیسی در قوه است که اتفاقاً اقبال عمومی قابلتوجهی را در انتخابات اخیر به ایشان جلب کرد.
فرایند برگزاری انتخابات ریاست جمهوری به روزهای تعیینکننده خود نزدیک میشود و رقابت نامزدها برای کسب اقبال عمومی بیش از همهچیز رخ مینماید. هرچند بعد از اعلام نتایج احراز صلاحیتها از سوی شورای نگهبان، عدهای وانمود کردند که برخی جریانات سیاسی نمایندهای در میان نامزدها ندارند، اما برگزاری مناظرهها و گفتمان نامزدها به خوبی نشان داد که در میان نامزدها به هر یک از سه طیف اصولگرا، اصلاح طلب و اعتدالی گرایش وجود دارد و از این جهت تنوع گفتمانی کاملی وجود دارد. در خصوص میزان مشارکت نیز به نظر میرسد همچنان مهمترین مانع پیش روی افزایش مشارکت، نارضایتیهای ناشی از سوءعملکرد دولت آقای روحانی است.
بیانات رهبر معظم انقلاب در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت سیودومین سالگرد رحلت امام خمینی (ره)، حاوی محورهای مهمی در باب نظریه مردمسالاری دینی مبتنی بر اندیشه امام راحل (ره) و نیز موضوع مهم انتخابات و ابعاد آن بود. البته رسانهها و فعالان سیاسی تمرکز خود را به تذکر پایانی معظمله معطوف کردند و متأسفانه دیگر فرازهای این بیان که اتفاقاً مبناییتر و با اهمیت بیشتر بود، مورد غفلت واقع شد. پرداخت رسانهها و سیاسیون به فراز پایانی نیز با برداشتها و بعضاً مصادره به مطلوبهای فرصتطلبانه همراه بود و بهنظر میرسد این فرصتطلبیها، ابهاماتی را در افکار عمومی پدید آورده باشد. ازاینرو ضروری است به این پرسش مهم پاسخ داده شود که مخاطب این تذکر مهم رهبر معظم انقلاب کدام شخص حقیقی یا حقوقی بوده است؟
انقلاباسلامی طی بیش از چهار دهه تجارب گرانسنگی را در کوران بحرانها به دست آورد و از دل چالشها، فرصتهایی برای ملت ایران خلق شد که بهرهگیری از این تجربهها، یکی از سرمایههای بیمانند امروز ماست. از جمله این تجارب، موفقیتآمیز و کارآمد بودن سپردن کارهای پیچیده و مسیرهای دشوار به جوانان مؤمن و انقلابی است. موفقیتهای چشمگیر انقلاب در حراست از تمامیت ارضی و امنیت ملی در دهه نخست انقلاب، سازندگی کشوری که سالهای سال تحت آوار ویرانههای استعمار و نفوذ بیگانه بود و نهایتاً جهشهای خیرهکننده علمی در دهههای سوم و چهارم انقلاب، همه و همه آوردههای دادن فرصت کافی و اعتماد به جوانان انقلابی مؤمن برای نظام بود.
سال ۱۳۹۹ در حال پایان یافتن است و بیش از یک سال دست و پنجه نرم کردن جهان و کشور با شیوع کرونا، چالشهایی را به اقتصاد اضافه و بار بیشتری بر دوش افراد کم برخوردار تحمیل کرده است. طی سه سال اخیر غول تورم افسارگسیخته در حال بلعیدن سفره و تنگ کردن معیشت خانواده ایرانی است و از سویی معضل بیکاری نیز که از گذشته وجود داشت، جدیتر شده است. در واقع علاوه بر آنکه بهاندازه کافی شغل ایجاد نشده است، به دلیل تعطیلی کسبوکار و مشاغل پیشین، بر انبوه بیکاران افزوده شده است. علاوه بر اینها همهساله تعدادی از جوانان کشور دانشآموخته و وارد بازار کار میشوند که برای آنها نیز کارآفرینی مناسب انجام نپذیرفته است. در این شرایط میتوان گفت تورم رکودی مهمترین معضل اقتصادی کنونی کشور است که تبعات منفی اجتماعی را نیز به همراه دارد. کمتر خانوادهای در کشور یافت میشود که با این مسائل دستوپنجه نرم نکند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در ضمن بیانات خود پس از کاشت نهال در روز درختکاری به مشکل معیشتی و گرانیهای افسارگسیخته اشاره کرده و فرمودند: «متأسفانه امروز وضع معیشت مردم خوب نیست؛ این غصّه بزرگی است برای ما. گرانیها زیاد است؛ شما ملاحظه کنید شب عید، قیمت میوه و مانند اینها خیلی گران است؛ میوه فراوان، امّا قیمتها بسیار بالا. متأسفانه [سود حاصل از]این قیمتها به جیب باغدار هم نمیرود که ما مثلاً بگوییم یک قشر زحمتکشی یک سودی میبرند؛ نه، متأسفانه این سود را دلالها و واسطهها و این دستهای وسط و سودجو میبرند و به باغدار چیزی نمیرسد، به مردم هم که ضرر میرسد؛ بنابراین بایستی مسئولین محترم این مشکل معیشتی مردم و مشکل گرانی را هم حل کنند؛ و این ممکن است، راهحل دارد؛ بنده در جلسات متعدّد این را تذکر دادهام و نظرات و راهحلهایی که کارشناسان در این زمینه گفتهاند، مطرح کردهایم و بیان کردهایم؛ راهحل دارد؛ انشاءالله که بتوانند اینها را انجام بدهند.»
آغاز دهه فجر، طلیعه نکوداشت انقلاب اسلامی به عنوان حادثهای مهم است که گستره زمانی آن به یک روز و یک سال و حتی یک نسل ختم نمیشود و جغرافیای آن به مرزهای ترسیمشده برای ایران اسلامی محدود نمیشود. با نیمنگاهی به شعارها و گفتمان کلی انقلاب اسلامی و رهبر کبیر آن، حضرت امام خمینی (ره)، روشن میشود که افق بینش این انقلاب، تحولی «جهانی» و «در سطح یک دوران» را مطالبه کرده و میکند؛ تحولی که تعالی نوع بشر را در مسیری که توحید و پیام وحی معین میکند، جستوجو میکند. در هنگامهای که خودبسندگی انسان، گمراهی جوامع بشری را به اوج رسانده بود، پیام توحیدی انقلاب اسلامی، چراغ راه مسیری شد که نویدبخش «احیای فطرت الهی درون انسان» است.
خداوند متعال در سوره مبارکه ابراهیم به حضرت موسی (ع) فرمان میدهد: «ذَکرْهُمْ بِایامالله» (روزهای خدا را به آنها یادآوری کن). یومالله چه روزی است و چرا تا این حد اهمیت دارد که باریتعالی در قرآن کریم به آن اشاره میکند و یادآوری آن را به پیامبر خویش فرمان میدهد؟ آیا ایامالله تنها به دوره حیات پر برکت انبیا تعلق داشته و در زمانه ما مصداق پیدا نمیکند؟ حضرت امام راحل (ره) در سخنان خویش میفرمایند: «باید یادآوری کنید این ایامالله را. چنانچه کردید، از یاد نباید برود این ایامالله برای اینکه این ایاماند که آدم سازند. این ایام است که جوانهای ما را از عشرتکدهها بیرون میآورد به میدان جنگ میبرد. این ایام الهی هست که ملت ما را بیدار میکند، و بیدار کرد. امر میکند: ذَکرْهُمْ بِایامالله؛ «ایامالله» را در ذکر مردم وارد کن. یادتان نرود این ایام بزرگی که بر ملت ما گذشت، و ایامالله بود؛ مثل ۱۵ خرداد؛ مثل ۱۷ شهریور.»
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار دستاندرکاران مراسم سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی، در ضمن توصیههای خود فرمودند: «به مسئولین کشور و ملّت عزیزمان میخواهم توصیه بکنم سعی کنند قوی بشوند؛ به قول شاعر خراسانی ما “برو قوی شو اگر راحت جهانطلبی”. باید قوی بشوید؛ هم در اقتصاد قوی بشوید، هم در علم قوی بشوید، هم در فنّاوری باید قوی بشوید، هم در دفاع نظامی باید قوی بشوید؛ باید قوی بشوید. تا قوی نشوید، دشمنها به شما طمع خواهند کرد، به شما تعرّض خواهند کرد، تجاوز خواهند کرد. این توصیه اوّل که توصیه همیشگی من است و من خودم تا توان دارم و تا توفیق از طرف پروردگار داشته باشم، این قضیه را دنبال میکنم؛ مسئولین هم موظّفند دنبال کنند.»
هرساله در ماههای پایانی سال و فصل بررسی بودجه کل کشور، موضوع اعداد و ارقام پیش بینی شده برای نهادهای مختلف در قانون بودجه مطرح میشود، اما آنچه کمتر مورد توجه قرار میگیرد نظام بودجهریزی معیوب و دارای ساختارهای ناکارآمد و نیازمند اصلاح است. اینجا لازم است بار دیگر توصیه رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانیه تحلیلی گام دوم انقلاب اسلامی ــ که «بودجهبندی معیوب و نامتوازن» را از جمله عیوبی ساختاری که کشور با آن مواجه است دانستهاند و باید برای رفع آن چارهاندیشی کرد ــ را به یاد آوریم. نگاهی گذرا و از منظر کارشناسی به لایحه بودجه ۱۴۰۰ نشان میدهد، موضوع عیوب ساختاری بودجهریزی در این لایحه نیز همچنان هویداست.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی تلویزیونی به مناسبت سالروز ولادت پیامبر اعظم (ص) و امام صادق (ع) با اشاره به دشمنی امریکا با نظام اسلامی ایران فرمودند: «این دشمنی ادامه خواهد داشت و تنها راه برطرف کردن آن، این است که طرف مقابل از این تصور که بتواند به ملت و دولت ایران ضربه اساسی وارد کند، مأیوس شود.» معظمله همچنین مأیوس شدن دشمن را منوط به قویشدن و تقویت ابزارهای قدرت واقعی دانستند و گفتند: «البته ملت ایران واقعاً و انصافاً در برابر فشارها و مشکلات خوب ایستادگی کردند، اما برای قویشدن، مسئولان باید در سه بخشِ اقتصاد، امنیت و فرهنگ، تحرک بیشتر و جدیتری داشته باشند.»
اینک پس از روز ملی مبارزه با استکبار جهانی نیز میتوان جلوههای عملی «مأیوسسازی دشمن» را در آوردگاههای گوناگون پیش روی ملت ایران برشمرد که برخی از مهمترین آنها عبارتاند از
بیانات اخیر رهبر معظم انقلاب حضرت آیتالله خامنهای، در دیدار حضوری رئیسجمهور و اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا، بار دیگر یادآور برخی موازین مهم شرعی و اخلاقی است که گاه در پیچوخمهای سیاستورزی به حاشیه رانده یا مورد غفلت قرار میگیرد. ایشان با تأکید بر لزوم اتحاد و انسجام درونی در کشور، به اقدام اخیر برخیها در مواجهه با دولت و شخص رئیسجمهور اشاره کردند و فرمودند: «اگرچه در میان این برادران، افراد خوبی هم هستند، اما این کار غلط بود و این موضوع را بهطور صریح اعلام میکنم.» معظمله، انتقاد را غیر از هتک حرمت دانستند و افزودند: «هتک حرمت در میان مردم حرام است و نسبت به مسئولان بیشتر، بخصوص در میان مسئولان بالای کشور. ممکن است انتقاد درستی داشته باشید، انتقاد کنید اشکالی ندارد، اما انتقاد با اهانت و هتک حرمت متفاوت است اینگونه رفتارها و هتک حرمت، روش امریکاییها است که در مناظرهها و کارهای مطبوعاتی، خود را در دنیا رسوا کردهاند تا جایی که یک شخصیت برجسته سیاسی آنها میگوید، دنیا با هراس و تحقیر به ما نگاه میکند. روش ما اسلامی و قرآنی است، یعنی انتقاد بیان میشود، اما هتک حرمت انجام نمیگیرد. باید حرمت رؤسای سه قوه و مسئولان کشور که در عرصه خدمترسانی به مردم هستند، حفظ شود.»
رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت امام خامنهای در بیانات اخیر خود در ارتباط تصویری با مراسم مشترک دانشآموختگی دانشجویان دانشگاههای افسری نیروهای مسلح فرمودند: «عزیزان من! قدرت دفاعی یکی از ارکان اقتدار ملّی است. اگر برای اقتدار ملّی ما لااقل سه رکن اصلی را در نظر بگیریم، یکی از این سه رکن استحکام و ثبات اقتصادی است که خیلی مهم است، یکی توانایی و قوامیافتگی فرهنگی است که بسیار اساسی است، یکی هم قدرت دفاعی است. قدرت دفاعی برای یک کشور حیاتی است، برای اقتدار یک ملّت حیاتی است. اگر این قدرت دفاعی را ملّتها نداشته باشند، آن کسانی که اهل تجاوز و تعرّض و سوءاستفاده و دخالت کردن و دستاندازی به دیگر کشورها و ملّتها هستند -که امروز نمونههایش را دارید در دنیا میبینید: امریکا و بعضی از کشورهای دیگر- آنها را راحت نمیگذارند؛ اگر قدرت دفاعی در یک کشوری وجود نداشته باشد، دیگران آنها را راحت نمیگذارند و به همه چیزِ آنها تعرّض میکنند که امروز میبینید به بعضی از کشورها چه تعرّضهایی میشود.»
رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت امام خامنهای (مدظلهالعالی) در بیانات اخیر خود در ارتباط تصویری با شرکتکنندگان در آیین تجلیل از پیشکسوتان دفاع مقدس با اشاره به برکات دفاع مقدس هشتساله فرمودند: «دفاع مقدس برای کشور سرمایهسازی کرد و سرمایههای ارزشمندی را برای کشور به وجود آورد.» روشن است که فهرست همه برکات و سرمایهآفرینیهای دفاع مقدس از حوصله یک یادداشت کوتاه، خارج است، اما در این یادداشت به برخی از مهمترین سرمایههایی که این حماسه جاویدان در اختیار ملت ایران قرار داد، پرداخته میشود.
در طول تاریخ، حمایت از محرومان و مستضعفان همواره یکی از مقاصد انبیا (ع) و از مهمترین ویژگیهای جبهه حق بوده و در تاریخ اسلام و انقلاباسلامی نیز همین ویژگی مورد تأکید آموزههای تعلیمی بوده است. رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی در تمامی عمر گرانمایه خود همواره بر رسیدگی به وضعیت مستضعفان و محرومان جامعه و رفع مشکلات آنان تأکید داشتند و احقاق حقوق این طبقه و برقراری عدالت اجتماعی از دغدغههای همیشگی آن امام بزرگوار بود.